Reeds enkele weken wordt ten aanzien van het vraagstuk van woningbouw een mooi beeld geschetst, wanneer het gaat om de toegang tot goedkoop kapitaal. Of het om losse schoten gaat of als deze het doelwit raken, moet nog blijken.
In ieder geval is vanuit de Centrale Bank van Suriname en commerciële banken de voorziening getroffen voor Surinamers om maximaal 950.000 Surinaamse dollars te lenen tegen 7% rente voor het opzetten van een woning. Echter, lijkt het alsof weinig mensen na deze aankondiging zijn komen te verkeren in een hoerastemming. Kennelijk omdat zelfs personen die tien jaar terug tot de middeninkomensgroepen behoorden, nu onder de armoedegrens leven en dus niet voldoende verdienen.
In 2004 kon men met een maximumsalaris van 1400 SRD in aanmerking komen voor een maximale leensom van 70.000 SRD, hetgeen ons brengt op een verhouding van 1:50 tussen het salaris en de leensom. Thans is de pot van de 7% hypotheekfinanciering aangevuld. Momenteel kan met een maximumsalaris van 22.500 SRD een maximumbedrag van 950.000 SRD verkregen worden. Echter komen de verhoudingen van 2023 en 2004 niet overeen. Een simpele berekening op basis van de verhouding van 2004 wijst uit dat de maximale leensom anno 2023 ietwat hoger moet liggen dan 950.000 SRD, namelijk vijftig maal 22.500 SRD, wat neerkomt op 1.125.000 SRD.
De 7 procent regeling mag in zekere mate gezien worden als een geweldige voorziening binnen het Landelijk Woningbouwprogramma. Echter zal het succes hiervan afhangen van een aantal aspecten. Een daarvan is betaalbaarheid, welke in elke omstandigheid van cruciaal belang is. Zeker weten ook voor de burgers die, voor het opzetten van een woning, gebruik willen maken van deze voorziening. Het is onderdeel van de ambitie om een woning te hebben die past bij het inkomen. Een simpele tweekamerwoning kost al minimaal 20.000 USD of 700.000 SRD. Om voor dit bedrag in aanmerking te komen zou uitgaande van een looptermijn van 20 jaar een minimuminkomen van 21.000 SRD per huishouden nodig zijn. De hamvraag is: hoeveel Surinamers voldoen aan deze verdiencapaciteit?
Verder is het van cruciaal belang dat burgers reeds beschikken over een eigen perceel, want bouwen zonder daarvoor een perceel te bezitten, kan niet. Met 20.000 USD bouwt niemand in Suriname een adequate woning, wanneer er uit hetzelfde budget nog een perceel aangeschaft moet worden. Het perceel moet ook nog bouwrijp gemaakt worden en/of moet de woning nog ingericht worden. Wil de regering dat dit programma een succes wordt, dan zal er spoedig wat moeten gebeuren aan de salarissen van eenieder in overheids- en particuliere dienst.
Het salaris van de middenklasse is halverwege de maand reeds verdampt. Wanneer blijft er dan ruimte over voor een hypotheek? A moni smara! Het gros van de werkenden zit beneden een maandelijks salaris van 10.000 SRD. Tot slot: het is ook opvallend dat er wordt gesproken over een woningbouwprogramma, terwijl nergens iets te merken valt van een programma. Het gaat in deze slechts om een voorziening, waarvan nog moet blijken in welke mate het bijdraagt in het oplossen van de woningnood.
