De NPS is zeer verontrust, na de berichten die ons bereikt hebben, over een bootongeval waarbij een aantal zakken cyanide in het stuwmeer terecht zijn gekomen.
Watermonsters die intussen getrokken zijn, op verschillende plaatsen in het stuwmeer, hebben de aanwezigheid van cyanide in zeer hoge concentraties, tot 16 maal hoger dan de toegestane waarde, bevestigd. Nog meer reden om bezorgdheid te uiten.
Cyanide staat bekend als een zeer giftige chemische stof, die in Suriname vooral in de goudmijnbouw wordt gebruikt. Vergiftiging kan plaatsvinden door inname, inhalatie en/of binnendringen van de huid.
Het is bekend dat alle dorpen in de omgeving van het stuwmeer, gebruikmaken van het water van het meer. Drinkwaterreservoirs worden gevuld met dit water, terwijl het stuwmeer ook een belangrijke functie heeft in de voedselvoorziening. Ook de dorpen in de directe benedenloop van het stuwmeer zijn afhankelijk van het stuwmeer, met name voor hun voedselvoorziening. De dreiging voor vergiftiging van de bevolking rondom het stuwmeer is niet te onderschatten. Vooral voor kinderen, zwangeren en senioren burgers dreigt er groot gevaar voor ziekten. Directe actie ter voorkoming van rampzalige gezondheidsproblemen in het gebied en problemen m.b.t. de drinkwater- en voedselvoorziening is dringend geboden.
Cyanide is zoals eerder is aangegeven een zeer giftige stof. Verontreiniging, zoals in de pers wordt vermeld, kan leiden tot een ramp van grote omvang, die een groot deel van Suriname zal treffen.
Het is te verwachten dat de verontreiniging zich zal uitbreiden tot aan de monding van de Suriname rivier, dus ook Paramaribo is aan dit gevaar blootgesteld. Behalve gecontamineerd water, is er ook een risico voor cyanide gasvorming boven het wateroppervlak. Dit komt doordat de rivieren van Suriname een laag zuurgehalte hebben en een chemische reactie aangaan met het instabiele cyanide, met gasvorming boven het wateroppervlak als gevolg.
De hoeveelheid cyanide die in het water van het stuwmeer terecht gekomen is, zal verstrekkende schadelijke en vernietigende effecten hebben op de landbouw en visvangst aangezien zowel landbouwproducten als vissen gecontamineerd raken door cyanide en daaruit resulterende afbraakstoffen. Hierdoor raakt de gehele voedselketen ernstig verstoord en wordt de voedselveiligheid in gevaar gebracht.
Indien mensen gecontamineerde plantaardige en/of dierlijke producten nuttigen, ontstaan ernstige gezondheidsproblemen voor de mens. Bij de winning van goud met cyanide komen daarmee ook andere zware metalen als zink, nikkel, koper, ijzer en arseen hierdoor ook vrij. Deze zijn giftig voor het milieu en hebben ook ernstige gevolgen voor de menselijke gezondheid. Wetenschappers geven aan dat wanneer mensen zware metalen binnenkrijgen, via voedsel en/of via water, deze zware metalen niet kunnen worden uitgefilterd. Ze hopen zich op in het lichaam en veroorzaken verschillende gezondheidsproblemen, zoals kanker, neurologische aandoeningen of autisme bij de ontwikkeling van kinderen.
Milieudeskundigen zeggen dat vervuiling door mijnbouw van zware metalen jarenlang in de bodem en het grondwater blijft zitten.
De NPS dringt daarom erop aan bij de regering om:
- Onmiddellijk de plaatselijke bevolking te informeren over het gebeurde en de gemeenschap en medische posten in de omgeving te attenderen op symptomen, die wijzen op cyanide vergiftiging.
- Er bij de bevolking op aan te dringen om, totdat onderzoek aantoont dat het veilig is, het water uit het stuwmeer, of uit kreken die met het stuwmeer in verbinding staan, niet te gebruiken, noch om vissen, eenden of ander wild uit het gebied te nuttigen.
- De bevolking tegemoet te komen met schoon drinkwater en voedsel.
- NCCR onmiddellijk in stelling te brengen en het gebied rond het stuwmeer nu reeds tot rampgebied te doen verklaren.
- Simultaan NIMOS te betrekken bij een uitgebreid onderzoek van de daadwerkelijke gevolgen van de schade aan het milieu, zowel op kort -, middellang – en lang termijn.
- Het gebied dat mogelijk vergiftigd is te isoleren en doen herstellen en hiervoor desnoods internationale deskundigheid voor aan te trekken.
- Het Openbaar Ministerie zal hierbij ook betrokken moeten worden om na te gaan welke wetten en/of protocollen in deze overtreden zijn en vervolgens de daders strafrechtelijk te vervolgen, waarbij niet uitgesloten moet worden dat de schuldigen zullen moeten opdraaien voor de geleden schade zowel materieel als immaterieel.
De Persdienst van de NPS
Samengesteld door de Advies Raad en de Werkgroep Volksgezondheid van het JAPIN
