De geschiedenis kan ons vertellen hoe de toekomst er uitziet als de samenleving kennis draagt van de wijze waarop we onze uitputbare rijkdommen aan hout, goud en vis verkwanselen. Meer dan 20 jaar geleden schreef ik “de roof van eldorado”, welke gepubliceerd is in de ware tijd. In dat artikel en daaropvolgende artikelen heb ik aangetoond dat CAMBIOR met slechts 8 miljoen USD aan aandelenkapitaal haast 100% zeggenschap wist te verkrijgen over Gross Rosebel.
En deze goud concessie was al sinds de jaren 30 van de vorige eeuw bekend om haar goud voorkomens evenals het Lawa gebied. De ellende voor Suriname begint wanneer politici het voor het zeggen gaan krijgen met een minimum aan verstand van business management. Op geen moment is het in het hoofd van deze politici gekomen om de ontwikkeling, exploratie en exploitatie van onze goud voorkomens zelf ter hand te nemen.
Het waren ware nationalisten als ingenieur Cambridge (directeur geologisch mijnbouwkundige dienst) en ingenieur Herman Adhin (minister van openbare Werken) die aan de toenmalige legerleider Desi Bouterse duidelijk maakten dat we de exploratie en exploitatie van onze olierijkdommen zelf ter hand moesten nemen. 8 miljoen USD zou ook op te brengen zijn door mobilisatie van ons eigen bedrijfsleven.
Maar wanneer politici geen benul hebben van het vestigen van een bedrijf, van het opbouwen en ontwikkelen van een industrie, dan krijg je automatisch uitverkoop van je natuurlijke hulpbronnen. Want men heeft de deviezen nodig om lekker te kunnen rommelen met de patronagepolitiek.
De delfstoffenovereenkomst tussen Golden Star, Grassalco en de staat Suriname is gedateerd 7 april 1994. Behoudens exploratie is er niet veel gebeurd. Met de verkoop van Golden Star aan CAMBIOR op 17 mei 2002 kwam de exploitatie op gang. Artikel 20.13 van de delfstoffen overeenkomst handelt onder meer over de vestiging van een goud instituut. Dit cruciale instituut is niet gevestigd, de middelen voor de vestiging van het goudinstituut zijn overgemaakt naar Grassalco en daar heeft de directeur zijn best gedaan om de middelen te laten verdampen. Later meer hierover.
Op 13 maart 2003 komt er een nieuwe overeenkomst tot stand tussen Grassalco, CAMBIOR en de staat Suriname. De Werkmaatschappij (zoals deze term is gedefinieerd in de Delfstoffenovereenkomst) formeel is per 8 mei 2002 opgericht onder de naam Rosebel Gold Mines N. V. (hierna te noemen “Rosebel N. V. “), waarbij CAMBIOR en Golden Star het totaal aandelenkapitaal van Rosebel N.V. in bezit hebben op een 50-50 basis. Later zal CAMBIOR 100% van de aandelen van Rosebel N.V. in bezit verkrijgen.
Volgens artikel 5.1 per datum van deze Overeenkomst, bezit CAMBIOR 1000 aandelen A en 6.671.000 aandelen B, zijnde 100% van het totaal uitgegeven en geplaatst aandelenkapitaal van Rosebel N.V. Aan het Begin van de commerciële productie, zal CAMBIOR aan de Staat 50 aandelen A toewijzen en overdragen (welke zullen overeenkomen met 5 % van het totaal aantal uitgegeven en geplaatste aandelen A op dat moment) en, tegelijkertijd zal CAMBIOR Rosebel N.V. 2.000.000 aandelen B aan de Staat doen uitgeven, toewijzen en leveren.
In artikel 5.3 staat “De Private Partijen zullen de noodzakelijke regelingen treffen teneinde erop toe te zien dat de Staat bij het Begin van de commerciële productie de aandeelbewijzen ontvangt van de aandelen A en B van Rosebel N. V., als bepaald in artikel 5 lid 1 hierboven”.
Terecht vraagt Anand Biharie zich af, waar zijn de B aandelen gebleven. 2 miljoen B aandelen in een van de rijkste goudmijnen verdampen niet zomaar. Nu wordt ook duidelijk waarom het goudinstituut niet is gekomen. Men wilde geen pottenkijkers. Immers het goudinstituut zou als primaire taak hebben het toezicht op de naleving van de goudovereenkomst. En die zouden 2 miljoen B aandelen niet over het hoofd zien.
Zeker niet als over een periode van circa 20 jaar van exploitatie die B aandelen een waarde vertegenwoordigen van tussen de vijf en 10 miljard Amerikaanse dollars en de voorzitter van de NPS, ex-minister van natuurlijke hulpbronnen, weet niets af van de B aandelen. Nu weet u waarom u arm bent.
Maar het verhaal gaat verder. Het IMF heeft aanbevolen dat de royalty op de winning van goud verhoogd wordt. Waarom verhoogt de huidige regering, want aan hun heeft het IMF het advies uitgebracht, de royalty dan niet? Alle andere adviezen van het IMF worden blindelings opgevolgd, maar uitgerekend het advies wat geld moet opbrengen wordt door de huidige regering terzijde geschoven.
Zou de oude politiek “penny wise, pound foolish” zijn, of zijn ze gewoon uitermate corrupt. In elk geval paart men incompetentie met corruptie en dat zou verklaren waarom u arm bent. Het toppunt is wel geweest de beslissing van president Venetiaan om niet in te gaan op het aanbod van de president van Guyana om gezamenlijk de olie voor de kust van de Corantijn te exploiteren.
Zo hebben wij meer dan 1 triljoen Amerikaanse dollars, dat is USD 1000,000,000.00, afgegeven door wat zal het zijn koppigheid, stamhoofdigheid, u vult het maar in, van onze leiders. Wat te denken van het feit dat mensen die managementposities hebben vervuld bij buitenlandse goudbedrijven dat die mensen gefaciliteerd worden door de huidige regering wederom in top managementposities. Het wordt tijd voor een grondige evaluatie van de daden, vooral wandaden en misdaden van onze politici. Maar daarvoor zult u eerst een aantal hervormingen moeten doorvoeren in het staatsbestel. Doet u dat niet, dan staat de weg naar Haïti wijd open.
Richard B Kalloe
