Het is een goede zaak dat de Nederlandse Premier een beleefdheidsbezoek brengt aan Suriname als reciprociteit op het bezoek van Santokhi vorig jaar aan Nederland. In het algemeen moet elk land dankbaar zijn voor alle hulp – groot en klein – van buiten, zo dus ook Suriname voor alle steun en hulp uit Nederland.
De emoties in Suriname en Nederland lopen op omdat beide zijden hardleers zijn en niet willen bijstellen op basis van eerdere ervaringen.
Nederland lijkt kritiekloos alles te accepteren van deze regering, uit vrees en angst voor het alternatief. En dan noemen wij man en paard, uit vrees voor terugkeer van Bouterse. En hier is Nederland weer hardleers. Hardleers als het gaat om hun houding over Suriname eind ’70, de ogen willen sluiten voor en ondersteunen van de corrupte houding van de toenmalige regering. En toen kwam een coup en de rest is bekend. Hardleers in de houding naar Afghanistan bijvoorbeeld. Willoos en kritiekloos in de armen van de corrupte Karzai vleien uit angst voor de terugkeer van de Taliban. Uiteindelijk zijn de Afghani ’s maar toch teruggegaan naar de taliban met de verschrikkelijke beelden van de evacuatie van mensen die NL steunden.
Als Nederland nu weer uit angst voor de terugkeer van de ‘boegieman Bouterse’ de regering Santokhi kritiekloos ondersteunt, loopt Nederland het risico dat het volk hen straks weer zal verwijten en de verhoudingen zullen weer verstoord raken. En de angst van NL wordt bewaarheid.
Dat Nederland goede betrekkingen met Suriname wil, is een hele goede zaak, dat moet Suriname ook graag willen. Dat is in het belang van beide landen en van de Surinamers in de beide landen.
Maar wijsheid zou zijn als Nederland net zo kritisch op Suriname is als Nederland altijd is naar landen waar verdrukking van rechten van burgers en journalisten plaatsvindt, waar corruptie en onethisch bestuursgedrag is. Daarmee dwingt Nederland juist respect af en bouwt het land aan een langdurig duurzame relatie met Suriname en met Surinamers in beide landen.
De NL-regering en politici moeten stoppen met zich eenzijdig door politieke loyalisten en spindoctors van Santokhi te laten informeren en beïnvloeden. Dat dit gebeurt is publiek geheim, je hoeft geen Einstein te zijn om dat in te zien. En NL moet stoppen met sentimenten over het feit dat zij langdurig uitgesloten was en geen goede contacten met Suriname had. NL moet behoedzaam zijn.
Premier Rutte zou er goed aan doen om niet in de val te trappen om selectief – medegeselecteerd door Santokhi – betrokkenheid te tonen. Als hij graag een krans wil leggen, dan niet alleen bij Bastion Veere, de plaats van de december moorden. Daarmee laat Nederland wederom zien dat die onderdeel wordt van de selectieve afkeuring van wat er allemaal in Suriname gebeurd is. Want het hele Fort Zeelandia is een broeinest van misdaad, eeuwen gepleegd door Nederlanders notabene. Leg dan aub ook kransen bij de ingang van het Fort. Bij Moiwana zijn er ook doden gevallen, mede ondersteund door Nederland. Leg dan ook kransen bij dat monument. Als je toch begaan bent met misdaad tegen de samenleving, wat een hele goede zaak is, leg dan ook daar kransen. Leg dan ook een krans bij Kwakoe, want het is een feit dat met slavernij een misdaad is, begaan door Nederland. Het gaat er nu even niet om schuld bekennen of niet, het gaat nu niet om excuses maken of niet. Het gaat om niet ineens selectief Samaritaan spelen en alleen bij Bastion Veere kransen leggen. Of leg dan nergens kransen, onthoud op deze reis je van openlijke meningen. Relatie verbeteren met Suriname is niet alleen relatie versterken met deze regering. Dat is juist contra effectief.
Voor meer ‘at stake’ heeft Nederland de zuidelijke EU-landen flinke openlijke schrobberingen gegeven over hun verkwistend beleid en slecht bestuur. Wie kent immers niet de uitspraken van minister van Financiën, Dijsselbloem, over Zuid-Europa en recent de halsstarrige houding van de andere minister van Financiën, Hoekstra, naar de zuidelijke EU landen. Wie kent niet de stevige houding van Nederland richting Caraïbisch- Nederland, Aruba, Curaçao en Sint-Maarten, namelijk alleen hulp als men corruptie aan banden legt. Daar heeft Nederland nog meer verantwoordelijkheid dan naar Suriname toe. Nederland, waarom dan ineens zo kritiekloos naar deze Surinaamse regering?
Het is een goede zaak dat Nederland niet graag samenwerkt en geassocieerd wil worden met bestuurders met onethisch gedrag, zoals veroordeeld zijn voor drugs. Maar hoe kan Nederland dan zonder blikken of blozen samenwerken met, ondersteunen van en associëren met bestuurders die openlijk samenwerken met diezelfde drugsveroordeelden die NL verafschuwt, die zich openlijk associeert en samenwerkt met in NL veroordeelde en gezochte drugsveroordeelden? Met de bestuurders die openlijk kennelijk bezig waren om USD 7 miljard wit te wassen op staatsniveau? Wat zegt dan het moreel kompas van Nederland. Selectief verontwaardig doen helpt de relatie met Suriname niet, daar schiet Nederland het doel voorbij. Niet doen zou ik zeggen, wees kritisch op alles en iedereen, zoals Nederland bekend om staat. Keur af, neem afstand en houd afstand, zoals Nederland altijd doet. Het is verbazingwekkend dat NL zo ogenschijnlijk alles goed vindt wat de bestuurder in Suriname doet en die regering met alles ook wil ondersteunen. Bizar is dit zeker en het roept alleen maar vragen op. Wat zijn dan de motieven? Waarom is Nederland dan zo hardleers? Straks mag Nederland niet weer zeggen “ich habe nicht gewusst”. Laat je niet informeren en beïnvloeden door de Suriname lobby in jullie partijen, zou ik tegen de NL-regering willen zeggen. Laat je ook niet leiden door sentimenten.
Laat Suriname niet nog een ‘Kabul-ervaring’ voor Nederland worden. De gemoederen – soms ook onterecht – in Suriname nemen toe, heb er oog voor, leer uit het verleden.
Nederland neemt een zakendelegatie mee. In alle nuchterheid, er is niet veel voor NL-bedrijven te doen in Suriname op de toekomstige olie en gas na. En mocht die olie relevant zijn voor NL-bedrijven dan is het advies juist om politiek behoedzaam te opereren. Die oliewinning kost nog wat tijd en iedereen die Surinaams politiek volgt, moet weten dat verschillende regeringen daar om de zoveel tijd opvolgen. De huidige regering is niet verzekerd van een tweede termijn, laatstaan een derde en dan doet NL er verstandig aan om vanuit economisch handelspolitiek oogpunt zich niet zo openlijk te associëren met deze regering. De volgende regering kan de Kabul versie voor NL zijn.
Ik zou Premier Rutte veel wijsheid willen toewensen, maar ik vrees dat hij dit niet leest en zal doen wat zijn ambtenaren en NL-ambassadeur in Suriname hebben voorbereid. En dan hoop ik niet dat hij straks weer een ongemakkelijk moment in de Tweede Kamer zal beleven met kritische vragen van enkele Kamerleden. Die gaan komen. Als de Kamerleden niet alle berichten volgen, dan helpen wij hen een handje met de berichten. De kritische vragen zullen iedereen scherp houden.
Hikmat Mahawat Khan
