Vele Amendementen, Initiatiefwetsvoorstellen en Staatsbesluiten zijn al na 2020 ingediend over grondconversie voordat De Nationale Assemblee (DNA) op een democratische wijze deze nieuwe conceptwet grondconversie kan goedkeuren. De President probeerde duidelijk te maken, 29 november 2023, in DNA dat zijn Besluit grondconversie 2023 wel degelijk de wettelijke procedure heeft verlopen. Als we die gegevens gaan analyseren mag u zelf oordelen of dat ook zo is geweest.

De President gaf 29 november 2023 in DNA aan dat hij de Staatsraad van 2009 heeft gevraagd, waarom er toen een goedkeuring door de Staatsraad is afgegeven voor het Staatsbesluit van 24 februari 2009, ter uitvoering van artikel 13 lid 4 van het Decreet Uitgifte Domeingrond. Daarom hoefde hij het advies van de Staatsraad over het Staatsbesluit grondconversie 2023 niet te accepteren, omdat het in dezelfde “geest” is geschreven als het vorig staatsbesluit van 2009? Heeft de President het vorige Staatsbesluit dan niet goed gelezen?

Het grote verschil tussen deze staatsbesluiten is namelijk: Dat het staatsbesluit grondconversie 2023 de grondverkoop aan buitenlanders mogelijk maakt en het staatsbesluit 2009 duidelijk aangeeft: Vooralsnog komen in aanmerking Surinamers die in Suriname woonachtig zijn. De beperking in dit Staatsbesluit is dat alleen Surinamers in aanmerking komen voor overdracht in eigendom. Dat is gelegen in het feit dat waar de overdracht van domeingrond in eigendom aan een particuliere persoon een volledig zakelijk transactie zal inhouden, het vooralsnog gerechtvaardigd is, dat alleen Surinamers die in Suriname woonachtig zijn, in aanmerking te doen komen voor overdracht in eigendom. Om de overdracht in eigendom beheersbaar te maken en vanwege het ontbreken van een wet op de ruimtelijke ordening, zal de Minister na daartoe verkregen goedkeuring van de Raad van Ministers een gebied bij beschikking aanwijzen, welke in aanmerking komt voor overdracht in eigendom. Waarom staat er in het Artikel 12 grondconversie 2023: Bij de inwerkingtreding van dit Staatsbesluit vervalt het Besluit Overdracht Domeingrond in Eigendom (S.B. 2009 no. 22)?

Het zou echter heel duidelijk moeten zijn voor de President dat de Staatsraad in 2023 tegen de verkoop van domeingrond was aan buitenlanders omdat: A) De grondwet verkoop van gronden aan vreemde mogendheden niet toelaat; en B) Zijn vorig Ontwerp Staatsbesluit over toewijzen van domeingrond in eigendom aan vreemde mogendheden, eerder dit jaar al een negatief advies heeft gekregen van de Staatsraad.
Opnieuw heeft nu De Staatsraad het Staatsbesluit grondconversie okt 2023, die de erfpacht- en grondhuurpercelen tot 2500 vierkante meter naar eigendom moet regelen bij grote meerderheid verworpen. De enige voorstanders waren de vertegenwoordigers van de VHP in de Staatsraad zoals het artikel in de Ware tijd hierover aangaf.

Dan geeft de president verder aan over dit onderwerp dat de coalitiepartners op de hoogte waren van dit Besluit Grondconversie 2023 en dat zij er goedkeuring aan hebben gegeven. In de toelichting van dit staatsbesluit staat: “de inwerkingtreding van de Wet Grondconversie, na goedkeuring door De Nationale Assemblee, wordt deze overgangsbepaling, aangepast meegenomen”.
President, goedkeuring van coalitiepartners is wettelijk niet hetzelfde als officiële goedkeuring in het DNA voordat uw Staatsbesluit naar de Staatsraad gebracht mag worden m.b.t. een wet die al in voorbereiding is in DNA. In het Staatsbesluit Grondconversie 2023 Artikel 4 lid 2 staat namelijk: De aanvraagformulieren: “Verzoek tot conversie door natuurlijk persoon” of “Verzoek tot conversie door rechtspersoon”. Denk hierbij bijvoorbeeld aan alle stichtingen in beheer van buitenlanders.

Door dit staatsbesluit kunnen de leden van DNA niet meer de verkoop aan buitenlanders tegenhouden, als voorloper op de Wet Grondconversie omdat het wettelijk al is goedgekeurd dat buitenlanders via een Stichting of N.V. hun domeingronden tot 2500 vierkante meter in eigendom kunnen aanvragen. Zouden de maatschappelijke organisaties dit feit echt hebben goedgekeurd zoals de President aangaf of bedoelde hij dat de maatschappelijke organisaties in 2009 dat Staatsbesluit hadden ondersteund?

Dan is er nog steeds geen Wet op Ruimtelijke Ordening anno 2023 en dan vraag je jezelf af welke maatregelen zijn er dan nu genomen dat de overdracht van grond in eigendom beheersbaar is gemaakt?

Er is nog iets opvallends gebeurd wat indirect met het Staatsbesluit grondconversie 2023 te maken heeft. De wettelijke goedkeuring van de Raad van Ministers aan voorbereidende wetgeving, zoals omschreven in hun Orde Reglement, is door een nieuw Staatsbesluit, 13 juli 2023, aangepast zodat nu ook een Regeringsvergadering wettelijke toestemming mag geven aan o.a. een Staatsbesluit.
Wist u dat het een soort controle was dat de Raad van Ministers wettelijke voorstellen eerst moet goedkeuren voordat het naar DNA gaat, omdat anders een president elke wet kan doordrukken als hij zelf voorzitter zou zijn van de Raad van Ministers? De President mag namelijk ook de ministers ontslaan. Als zij niet doen wat de President aangeeft dan……?

In de toelichting van het Besluit grondconversie 2023 staat: De aanvragen c.q. de adviezen op de aanvragen zullen collectief behandeld worden op de daartoe uitgeschreven Regeringsvergadering, te houden uiterlijk in de 5e (vijfde) week na ontvangst van de aanvragen, waarbij op dezelfde dag van vergadering zijdens de Regering al dan niet toestemming aan de Minister zal worden verleend voor de grondconversie: vast te stellen bij missive.

De Vicepresident en indirect de ministers zijn in dit proces geheel uitgeschakeld voor alle wettelijke voorstellen.
Geen enkele medium heeft hier aandacht aan besteed, geen enkele minister en DNA-lid komt hiermee naar buiten terwijl alle wetsvoorstellen eerst moeten worden voorgelegd voor goedkeuring aan RvM en DNA voordat het naar de Staatsraad gaat. In dit Staatsbesluit is opgenomen dat de Staatsraad is gehoord. Heeft de Vicepresident dit Staatsbesluit zelf dan goedgekeurd? Hiermee heeft hij alle ministers in een zeer moeilijke situatie gebracht. Heeft de Staatsraad dit Staatsbesluit dan goedgekeurd? Vinden de DNA-leden het goed dat er een controlesysteem m.b.t. de wetgevende macht is uitgeschakeld?
De artikelen uit de grondwet, die in dit Staatsbesluit van 13 juli 2023 zijn benoemd, “Besluit, vormgeving, wettelijke regelingen. Staats- en bestuursbesluiten”, zouden juridisch zeker anders benaderd kunnen worden, als de juridische benadering omschreven in dit Staatsbesluit. Ik hoop dat juristen zich hiermee gaan bemoeien en dit Staatsbesluit naar het Constitutioneel Hof brengen.
Waarom hebben we een grondwet als die niet wordt nageleefd zoals het juridisch is bedoeld? We zien dat diverse wettelijke bepalingen zijn doorgedrukt en aangepast zonder dat de democratische voorwaarde in acht zijn genomen, controleorganen zijn omzeild en de Trias Politica is niet gerespecteerd en nageleefd. Dit is dictatoriaal gedrag volgens de wetenschap van de politicologie.
Waarom in hemelsnaam doe je dit Suriname aan?

Marie-Louise Vissers
Advies, Consultatie en Politieke Development Bureau Mawini
[email protected]