In het paasweekend hebben vier politieke partijen besluiten van het Centraal Hoofdstembureau (CHS), hoofdstembureaus en het resultaat van het beroep bij de president laten toetsen door de rechterlijke macht.
De Nationale Democratische Partij (NDP), De Nieuwe Leeuw (DNL), De Volkspartij Leefbaar Suriname (VLS) en Alternatief 20 (A20) vochten diverse besluiten aan. Directeur van Binnenlandse Zaken, Nasier Eskak, waarschuwde tijdens de zitting dat vertraging in de afhandeling het verkiezingsproces zou kunnen verstoren. Het Journalistencollectief Verkiezingen 2025, zet de zaken op een rijtje.
DNL boekt overwinning in Wanica bij rechter
De Nieuwe Leeuw (DNL) behaalde op de zitting een juridische overwinning op de verkiezingsautoriteiten en de president. Rechter Clayton Wallerlei stelde de partij in het gelijk in een zaak tegen het CHS. Het besluit om 14 kandidaten van de ressortraadslijst voor De Nieuwe Grond (district Wanica) te schrappen, werd ongedaan gemaakt. DNL-leider Dharm Mungra benadrukte vanaf het begin dat zijn partij correct heeft gehandeld. Zijn advocaat, Ricky Tjon A Joe, kon zaterdag de rechter ervan overtuigen dat de kandidatenlijst correct en volgens de wettelijke voorschriften was ingediend. Wallerlei oordeelde dat de verzamelijst van De Nieuwe Grond moet worden aangepast.
Advocaat Nalini Ramnarain, die het Kabinet van de President in deze zaak vertegenwoordigde, stelt echter dat nog zal blijken dat het vonnis van rechter Wallerlei juridisch niet uitvoerbaar is. Zij wordt hierin ondersteund door Ansaar Guman, advocaat van het CHS. Zij blijven erbij dat lijsten niet waren ingediend, zoals ook meegedeeld op de zitting van het hoofdstembureau van Wanica op 2 april.
A20 verliest zaak door procedurefout
Alternatief 20 (A20) slaagde er niet in haar kandidaten terug op de kandidatenlijsten op ressortraadsniveau te krijgen. Rechter Suzanne Chu wees het verzoek af om de beslissing van de president – waarin drie kandidaten werden geschrapt – te schorsen. Advocaat Joan Nibte, zelf ook kandidaat op de DNA-lijst van A20, berustte zaterdag in de uitspraak, maar had nog een kans om de rechter te overtuigen dat twee andere kandidatenlijsten wél waren ingediend door deze als procesproductie te overleggen.
Op de zitting van maandag wisten de advocaten Guman (voor het CHS) en Ramnarain (namens het Kabinet van de President) de rechter ervan te overtuigen dat A20 de kandidatenlijsten enkel digitaal had ingediend, zonder de vereiste schriftelijke, ondertekende originele stukken. Ook had de partij op de openbare zitting van 2 april geen bezwaar aangetekend tegen de ontbrekende lijsten. Het is niet duidelijk hoe de lijsten zijn geproduceerd door A20, terwijl deze niet ingediend waren, werd er aangevoerd door de verdediging. De rechter vond dat voldoende reden voor afwijzing. Nibte heeft direct hoger beroep aangetekend. Het is niet duidelijk wanneer deze zaak in behandeling zal worden genomen.
NDP in het ongelijk gesteld
De NDP had bezwaar aangetekend tegen het schrappen van vier kandidaten op ressortraadsniveau in Marowijne, Para, Sipaliwini en Coronie. Kortgedingrechter Wallerlei wees het verzoek zaterdag af. De advocaat van de partij, Nailah van Dijk, wist echter met moeite hoger beroep in te stellen.
Het Hof van Justitie, onder voorzitterschap van rechter Dinesh Sewratan, bevestigde deels het eerdere vonnis, maar vernietigde ook enkele onderdelen. De hofkamer bestond verder uit de rechters Siegline Wijnhard en Alida Johanns. Zondag werd het resultaat van het hoger beroep bekendgemaakt tijdens de zitting. Rechter Wijnhard was niet aanwezig; haar plaats werd ingenomen door collega Ingrid Lachitjaran om de kamer te completeren.
Het uiteindelijke resultaat bleef echter hetzelfde: de vier kandidaten worden definitief niet opgenomen op de kieslijsten en de juridische mogelijkheden zijn uitgeput. In deze zaak heeft het hof geprobeerd, via een comparitie, partijen dichter bij elkaar te brengen. Dit mislukte omdat de partijen bij hun standpunten bleven. De hoofdstembureaus en het CHS werden vertegenwoordigd door Guman. Voor het Kabinet van de President traden Alwin Baarh en Bhagwandin op. Directeur Eskak vertegenwoordigde het ministerie van Binnenlandse Zaken.
VLS krijgt geen spoedbehandeling in hoger beroep
De VLS ondernam juridische actie om zes geschrapte ressortraadslijsten te laten herstellen. Het gaat om RR- en DR-lijsten in Paramaribo, Saramacca, Nickerie, Marowijne, Wanica en Sipaliwini. De lijsten waren niet getekend zoals bepaald in de Kiesregeling door de meerderheid van het dagelijks bestuur, inclusief de voorzitter. VLS ving bot bij de verkiezingsautoriteiten. Wallerlei wees deze partij af ook af; het vonnis werd echter voorgelezen door collega Chu.
Advocaat Eunice Fernand kreeg te horen dat het onmogelijk was om het hoger beroep nog vóór 22 april te behandelen. De rechterlijke macht kampt met overbelasting en een tekort aan griffiepersoneel. Dinsdag zal VLS, die zich gekortwiekt voelt, te horen krijgen wanneer de zaak alsnog behandeld zal worden.
Start drukproces uitgesteld
Het ministerie van Binnenlandse Zaken wachtte op de definitieve uitspraken om het drukproces van de stembiljetten te kunnen starten. De vonnissen waren maandagochtend nog niet officieel ontvangen, ook niet digitaal. Volgens Eskak zijn alle voorbereidingen getroffen en kunnen de persen van Multiforms NV – verantwoordelijk voor het drukken van circa 900.000 stembiljetten – eindelijk beginnen te draaien. De verzamellijsten worden dinsdag gepubliceerd in het Advertentieblad van de Republiek Suriname.
Een productie van het Journalistencollectief Verkiezingen 2025.
