Surinaamse leiders, coalitie en oppositie, industriëlen en intelligentsia, zouden nu gezamenlijk een stap moeten doen om Suriname great again te maken. Great again zoals ooit de grootste Surinaamse trots, Staatsolie, tot stand kwam. Ze moeten nu ambitie en visionair leiderschap tonen om Rosebel Gold Mines (RGM) te willen overnemen. Dat de politiek in het verleden een kwalijke rol speelde en enorme zwakte toonde, is te lezen in het artikel van Key News van 21 oktober 2022. Maar het is misschien nu tijd om een streep onder te trekken van hieruit naar voren te kijken. Er is een bekend gezegde “it is not how deep you fall but how high you bounce back”, en dat in het achterhoofd houdende en met de reeds getoonde ambitie van ABOP en NDP zouden anderen zich bij hen moeten voegen om verzamelde patriottisme te tonen, Suriname first, make Suriname great again.
Waarom moet je RGM willen overnemen?
Suriname heeft veel bodemstoffen. Elke Surinamer heeft het erover dat het land ergens in de top staat van rijk gezegend met delfstoffen, maar het volk leeft al decennialang in armoede. Er is reeds aangetoond dat er veel goud in de bodem zit en dat er ook nog andere mineralen zijn. Dit betekent dat Suriname een mijnbouw visie moet hebben en een strategie hoe die bodemschatten te verzilveren voor de samenleving, dus niet alleen concessies uitdelen uit armoede. Belangrijk bij de ondersteuning van de visie en strategie is een vehikel in de mijnbouw. En dat vehikel zou RGM kunnen zijn voor om te beginnen voor de goudindustrie maar later ook uit te breiden naar andere mineralen, samen met of naast Grassalco. Er is een analogie te trekken met Oil & Gas waar Staatsolie nu een centrale speler en baken is voor de sector en ondersteuning geeft aan de vorming van een visie en strategie op Oil & Gas. Staatsolie is zelfs conglomeraat aan worden met de uitbreiding met een energie tak met de stuwdam, generatoren en solar power.
RGM kan straks ook uitgroeien als de hoofdspeler voor de Surinaamse samenleving in de mijnbouw. Het hebben van een grote onderneming als RGM naast Staatsolie kan ook een enorme multiplier zijn voor de industriepolitiek en visie. Het kan een inspiratie zijn om aanpalende supply fabrieken op te zetten. Er ontstaat een cluster van industriële bedrijven. Er is dan wel ambitie nodig, een visie op de ontwikkeling van het land en er is, verzamelde patriottisme nodig.
Belangrijk is vast te stellen dat het hier gaat om een rendabele onderneming met een mijn met een potentie tot op z’n minst 2033. Het rationale is enerzijds puur business en winst en anderzijds ondersteuning – zonder bodemloze investeringen! – van de ontwikkelingsvisie en ambitie. Het gaat dus niet om sentimenten! Suriname moet dus deze kans niet laten lopen.
Willen is een, maar kunnen is wat anders
Wat betekent het willen overnemen van RGM? Er zijn 2 aspecten die op voorhand velen blokkeren in het verder door denken van de ambitie om te willen overnemen:
a. Waar haal je het geld vandaan om over te nemen
b. Hoe ga je een bedrijf als RGM leiden
En in mindere mate de gedachte dat IAMGOLD al heel ver is met Zijin met de verkoop en dus Suriname nu te laat is en dus het niet meer mogelijk is om zelf op het speelveld te begeven. Dat is dus niet waar want Suriname moet volgens de overeenkomst goedkeuring geven en anders kan de deal niet doorgaan. IAMGOLD wil cashen en hen maakt in theorie niet uit wie het koopt als ze maar krijgen wat ze ervoor willen. De aandeelhouder Suriname zou op z’n minst het recht moeten krijgen – al is het vanuit business principe als het nergens in de statuten staat – om een bod te doen op de rest van de aandelen. Dus Suriname moet beginnen IAMGOLD duidelijk te maken dat het land belangstelling heeft.
Dan de 2 vragen: financiering en managen van het bedrijf.
Het gaat hier om een winstgevend bedrijf met voldoende assets en een goede positieve kasstroom voorspelling met een potentie tot zeker 2033. Internationale financierders zijn zeker bereid om de aandelen – let wel niet de staat Suriname! – te financieren, zeker als er onderpand is en voldoende positieve kasstroom. Het is dus geen brug of weg financieren, ook geen raffinaderij die nog moet bewijzen! Dit zou dus veel lucratiever zijn voor financierders. Suriname kan het businessplan, de prospectdocumenten en andere reeds beschikbare documenten vanuit RGM gebruiken om (a) een gedegen due diligence op te doen en (b) vervolgens daarmee de internationale markt op te zoeken zoals pensioenfondsen, beleggers en andere potentiële financierders. Suriname kan een deel op de lokale markt ophalen! Belangrijk is dat Suriname internationaal gerenommeerde adviseurs ter hand neemt want als je toch voor adviezen en ondersteuning moet betalen neem dan meteen Champions League adviseurs.
De zorg voor het managen is het minst lijkt mij. Op dit moment zijn er Surinamers in zowel de RvC als in het management van RGM. Ook de operatie wordt grotendeels lokaal gemanaged. Dus er is voldoende kennis in het land. En daar waar je tekortkomt dan betrek je ook internationale experts. Het is business, betalen moet je toch dus dan zeker goede spelers halen. En tenslotte de grote angst, de roze olifant in de kamer, dat politiek zich ermee gaat bemoeien en dat het dan voorbij is met good governance. Als die angst blijft regeren dan komt niets van de grond en bovendien Staatsolie is ook een voorbeeld hoe het wel kan.
Make Suriname great again
Hoewel het overduidelijk moet zijn dat de rationale om RGM te willen overnemen een business basis heeft, mag er wel een beetje sentiment en nationalisme bij komen. Suriname snakt om weer ergens trots op te kunnen zijn zoals het land te pas en te onpas koketteert met Staatsolie. Het geeft de burger weer moed en hoop. Scholieren schrijven zich suf aan werkstukken over Staatsolie, zoals vroeger ook over Suralco, bushaltes en andere sociale voorzieningen zijn geel gekleurd in Staatsolie kleuren. Het land ademt trots en steunt op Staatsolie. Voeg zo meteen RGM erbij, het land is meteen great again.
Het is nu zaak dat de President de gang oversteekt, een handreiking doet en alle partijen bij elkaar brengt. Hij moet een nieuwe commissie benoemen met industriëlen met een nationalistische inborst en kennis van internationaal zakendoen met de opdracht “put the square peg in the roundhole”.
Dit vraagt wel om daadkracht, ontwikkelingsvisie en ambitie. Nu gaat het om leveren, verhalen omzetten in daden.
Er is een gezond lopend bedrijf. Er is een businessplan. Er is goed management. Dit is een gouden kans die je niet mag laten lopen.
Ik wens de natie veel wijsheid en daadkrachtige leiders met een passie voor Suriname en het volk toe. Suriname first, make Suriname great again.
Hikmat Mahawat Khan
