Vijf verdachten zijn donderdag voor de rechter verschenen, een half jaar nadat de politie hun gewelddadige opstand in het woon- en leefgebied van het Inheemse dorp Pikin Saron even hard had neergeslagen.
De mannen worden strafrechtelijk vervolgd voor verschillende strafbare feiten tijdens hun gewapende opstand op 2 mei 2023, gericht tegen zowel personen als eigendommen van de staat en particulieren. Kantonrechter Lydia Ravenberg heeft op de zitting van donderdag 23 november 2023 de personalia van de verdachten geverifieerd en meteen daarna de behandeling van de zaak doorgeschoven naar de rol van een collega, die begin december formeel daarmee zal aanvangen. De volgende verdachten zijn voor de rechter verschenen:1. Jonathan A.; 2. Joshua H.; 3. Guiliano Z.; 4. Mitchel B.; 5. Rodney M. De mannen worden allemaal juridisch bijgestaan door de raadslieden: Murvin Dubois, Irwin Kanhai, Antoon Karg en Castelen. Gilliano Z. krijgt daarnaast bijstand van advocaat Ferdinand.
Brandstichting- vernieling- doden
Tijdens de onlusten zijn circa 10 grote vrachtwagens met daarop houtblokken van ondernemers en houtzagerijen in brand gestoken. De gewapende mannen hebben ook brand gesticht aan een pick-up van de Stichting Bosbeheer en Bostoezicht (SBB) en de politie controlepost van Pikin Saron. Tijdens de onlusten zijn ook politiemensen in het gebied gewond geraakt. Een operatie uitgevoerd door politie- en legereenheden leidde tot verscheidene arrestaties en twee doden (Ivanildo Dijksteel en Marinus Wolfjager) onder de opstandelingen.
Bij de politieoperatie om de gewapende opstand te onderdrukken, zijn twee van de opstandelingen gesneuveld. Volgens de officiële politieberichten zijn ze omgekomen tijdens een vuurgevecht met de politie. Dorpelingen blijven erop aandringen dat er sprake was van standrechtelijke executies. Deze klachten hebben uiteindelijk geresulteerd in een aanvullend onderzoek dat wordt uitgevoerd door de afdeling Onderzoek Personeelszaken (OPZ) van het Korps Politie Suriname, onder leiding van het OM. Het doel daarvan, is om vast te stellen of het vuurwapengeweld dat is toegepast bij de aanhouding van deze verdachten (met het noodlottig gevolg), al dan niet binnen de perken van de wet heeft plaatsgevonden. Een door het OM gelaste obductie op de lijken maakt deel uit van dat onderzoek. In het obductierapport worden naast de doodsoorzaak ook de inwendige en/of uitwendige letsels die zijn waargenomen, duidelijk omschreven met vermelding of er verband bestaat tussen de letsels en de dood.
Criminelen VS Helden
Hoewel ze door de politie als criminelen zijn bestempeld en als zodanig door het Openbaar Ministerie (OM) voor de rechter worden gedaagd, worden de opstandelingen min of meer als helden beschouwd door hun omgeving. Nabestaanden en verschillende Inheemse organisaties hebben begin augustus een petitie aangeboden bij De Nationale Assemblee (DNA). Ze schreven daarin onder meer: ‘Het is precies drie maanden geleden dat Inheemsen in het Pikin Saron gebied door frustraties en wanhoop gedwongen waren zich te verzetten tegen de uitgiftes van hout- en goudconcessies’. De algemene opvatting onder de petitie-indieners, was dat het uitblijven van de erkenning van de grondrechten van Inheemsen mede heeft geleid tot de uitbarsting in Pikin Saron. Ze vinden dat de mannen een rechtvaardige strijd hebben gevoerd voor hun rechten.