Dat er openheid naar en verantwoording aan het parlement moet zijn, mag niet eens ter discussie staan. Dus die discussie is niet nodig. Het is goed dat het parlement haar verantwoordelijkheid serieus neemt en controle uitoefent op de regering en daarmee op de bezittingen van het land. Maar het vreemde wat wij nu zien is dat iedereen in Suriname plotseling aan het hyperventileren is over transparantie en controle nu een FID is getekend. Waarom nu? Waarom niet eerder? Omdat er NU een FID is getekend? Als dat de reden is, dan hebben al die mensen die nu plotseling “stennis” maken zich zelf belachelijk gemaakt en zichzelf een brevet van onvermogen gegeven. Dit is een oude stelling natuurlijk en ik zal dat nu toelichten.
Mensen die plotseling roepen voor openheid pretenderen dat zij dan ergens iets van gaan begrijpen, omdat zij dan ergens verstand van hebben en ergens voor verantwoordelijkheid dragen. Hier zit de tegenstelling namelijk denken dat je verstand hebt, maar jouw gedrag en reactie verraadt dat je totaal niets van begrijpt.
Realiteit over de overeenkomst
De overeenkomst in blok 58 met Total en APA is al lang getekend. Die overeenkomst, bekend als Production Sharing Contract (PSC), is in 2015 getekend. Het document ligt al bijna 10 jaren “stof” te vangen en het was getekend nadat de regering toestemming voor had gegeven, dus nadat het toenmalig Parlement akkoord was gegaan. Hoe bestaat het dat het parlement nu aan het hyperventileren is over openheid van een document dat zij destijds zelf hebben goedgekeurd?
Waarom heeft geen enkel DNA lid eerder die behoefte gehad om in die overeenkomst te kijken? Opvallend is dat uitgerekend de Palu nu mooi weer komt spelen en aandringt op openheid van de overeenkomst en een open brief schrijft in de krant terwijl oud NH Minister Hok, voorzitter van de Palu, destijds verantwoordelijk was voor de voorbereiding van de getekende overeenkomst. Hij kent die overeenkomst toch? Heeft hij toen een nadelige overeenkomst voor Suriname laten ondertekenen en heeft hij nu behoefte om een discussie daarover te voeren? Beetje laat zou je denken of is het gewoon het volk misleiden met “gemene streken”?
De NDP was de partij die toen aan de macht was. Zij zijn verantwoordelijk voor de ondertekening van die overeenkomst. Hoe komt het dat de NDP, bij monde van Parmessar, nu vraagt naar openheid van die overeenkomst? Weet de NDP iets dat wij niet weten? Heeft de NDP toen iets laten “glippen” die zij misschien nu recht willen trekken?
Verkeerde pretenties
De stelling dat men in de samenleving blijkt geeft van verkeerde pretenties komt van het feit dat men nu na de ondertekening van de FID denkt dat er nu pas kennelijk iets is afgesproken met Total en APA. Hier zit het kromme van het denken in. Total en APA gaan toch niet eerst bijna USD 2,5 miljard uitgeven aan exploratie om dan met Jagessar onder het genot van een glaasje dawet en loempia wat te bedisselen en dan op 1 oktober 2024 dat bedisselde te ondertekenen. Zo werkt het niet. In welke wereld leven onze Surinaamse “deskundigen” en dan met name de DNA leden?
APA en later Total die voor een deel heeft ingekocht bij APA, zijn niet op een blauwe maandag gaan boren zonder afspraken over de verdeling en de deal. Dat is dus reeds gebeurd in 2015 toen het PSC was getekend door APA en toen Total zich in 2019 in kocht, heeft dat bedrijf ook een “due diligence” op die PSC gedaan. Immers, die Fransen zijn toch niet gek om zomaar ergens in te stappen. Waar waren de Surinamers dan al die tijd om niet zelf een onderzoek te doen om te zien of de overeenkomsten zorgvuldig, kundig en voordelig zijn voor Suriname?
Het probleem in Suriname
Het probleem in Suriname is dat men vaak te populistisch bezig is en ook vaak te “gemeen” bezig is. De coalitie is per definitie fout bezig, terwijl je als oppositie dezelfde dingen hebt gedaan. Roepen omwille van roepen, schreeuwen omwille van schreeuwen. Ook is men vaak te onkundig. Men weet niet wat men moet vragen. Men weet de hoofdzaak niet van de bijzaak te scheiden. Roepen omwille van roepen, schreeuwen omwille van schreeuwen. De ander verwijten, terwijl je zelf geen haar beter bent.
In Suriname lijkt nu iedereen aan de poort van Staatsolie te willen rammelen, want USD 10,5 miljard klinkt groot en velen denken dat de miljarden bij Jagessar in een kluis ligt. Een “wannabe” politicus van DNW is al heftig aan het hyperventileren en meent Santokhi en Jagessar alles geheimhouden voor eigen belang. Hij wil Suriname gaan redden zonder dat hij er maar iets van snapt. Zijn reactie verraadt dat de man totaal nergens verstand van heeft. Hij is exemplarisch geworden voor Suriname. Dit is Suriname. Dit is het lot van Suriname geworden. Deze DNW-politicus kan zijn racistische neigingen slecht onderdrukken, want hij was al verblind in zijn redeneringen toen hij ontdekte dat bij de FID 2 “koelies” (helaas zo heeft hij zich in het verleden uitgelaten over hindostanen) Santokhi en Jagessar aan tafel zaten.
Zijn beeld van complot en geheime foute deal was meteen compleet. Hij wist niet eens dat de PCS ten tijde van de NDP was getekend en ook nog door de vorige CEO van Staatsolie. Dus noch Santokhi noch Jagessar kunnen er iets aan doen. Dit is de trieste manier van redeneren geworden in Suriname en dit soort “foute” mensen willen in de politiek in Suriname. Komen peh, doe sang? Helaas is deze man van DNW niet de enige die zo denkt en met zo een beperkt denkvermogen rondloopt. Het regent verwijten aan het adres van Santokhi.
Wat moet er gebeuren
Een kort college van hoe het hoort in een volwassen democratie helpt de DNW-politicus en anderen misschien. Surinamers moeten hun DNA-leden meer en meer aanspreken en “dwingen” om minder te babbelen en meer te leveren. De DNA-leden moeten via de regering de RvC’s aanspreken. Het is toch een schande als RvC-leden van Staatsolie menen dat zij niet weten wat in de PCS staat. Waar ben je RvC voor? Om loempia’s te komen eten? Dit is dan het bewijs dat je met onkundige RvC te maken hebt. Dit krijg je als je in Suriname zomaar RvC-lid wordt. Surinamers kunnen liever zorgen en druk maken over die onkundige RvC van Staatsolie, want er komt vanaf nu meer op Suriname en Staatsolie af.
Aan het parlement is het advies om minder “herrie” te maken en meer te lezen en meer aan onderzoek te doen. Ga af en toe in de bibliotheek van het parlement kijken, dan ga je wat vinden.
Het is geen schande dat het parlement niet de ervaring en deskundigheid heeft om de complexe materie van de Oil & Gas business te beoordelen want ze kunnen niet alles weten maar het parlement doet ook geen enkele moeite om “iets” te organiseren om zich kundig te laten bijstaan.
In het geval van Oil & Gas, is het advies om een raads- of adviesorgaan te organiseren want er komt heel veel op je af in de komende jaren en het parlement kan niet op Staatsolie leunen. Immers, dat is de organisatie die je moet controleren via de regering en de RvC.
Het gaat om “serious business” en dan moet je het serieus en professioneel aanpakken.
Hikmat Mahawat Khan
Ps. Zijn de DNA leden inmiddels achter gekomen wie de B aandelen van RGM (en nu ZIJIN) hebben? Hebben zij moeite gedaan om erachter te komen? Hebben zij Abiamofo gevraagd om een secretaresse in die dure Prado te sturen naar het kantoor van ZIJIN om kopieën uit het register te maken?
