Op 25 mei 2025 gaat Suriname naar de stembus voor de landelijke verkiezingen. Dit is een cruciaal moment, niet alleen vanwege de economische uitdagingen waarmee het land kampt, maar ook omdat het kiesstelsel recentelijk is aangepast. Het systeem is veranderd naar een evenrediger vertegenwoordiging, wat betekent dat elke stem een grotere impact heeft op de uiteindelijke zetelverdeling in De Nationale Assemblee (DNA). Dit biedt de kans om strategischer te stemmen en een regering te kiezen die echt past bij de toekomstvisie van het land.
Wat is er veranderd in het kiesstelsel?
Voorheen werden zetels in DNA verdeeld op basis van kiesdistricten. Dit betekende dat sommige districten met een klein aantal inwoners evenveel of zelfs meer zetels konden krijgen dan districten met een grotere bevolking. Dit leidde tot een scheve verdeling van politieke invloed.
Nu is het systeem aangepast, zodat zetels eerlijker worden verdeeld op basis van het totale aantal stemmen in het hele land. Dit betekent dat partijen niet meer, vooral strategisch, hoeven te mikken op specifieke districten, maar dat elke stem overal evenveel waarde heeft. Het gevolg? Je stem telt nu écht mee, ongeacht waar je woont! Dit geeft de kiezer meer invloed en zorgt ervoor dat partijen met bredere steun onder de bevolking een betere kans krijgen.
Met de opkomende olie- en gasindustrie, die vanaf 2028 een belangrijke economische factor wordt, staat Suriname voor grote beslissingen. Hoe zullen de inkomsten worden verdeeld? Hoe zorgen we ervoor dat het land niet in dezelfde valkuilen trapt als andere grondstof rijke landen, waar rijkdom vaak ongelijk wordt verdeeld en corruptie toeneemt? Jouw stem bepaalt mee wie deze beslissingen mag nemen. Stem wijs!
Vijf vragen om je stem te bepalen
Veel mensen stemmen traditioneel op de partij die hun familie al jaren steunt of op een politicus die populair is of op hun lijkt. Maar in een tijd waarin Suriname grote economische en sociale uitdagingen kent, is een bewuste en strategische stem belangrijker dan ooit. Door jezelf de volgende vragen te stellen, krijg je een beter beeld van je eigen waarden en belangen, waardoor je een doordachte keuze kunt maken:
Welke thema’s raken jou persoonlijk? Denk aan werkgelegenheid, onderwijs, gezondheidszorg, corruptiebestrijding en veiligheid. Hoe kunnen deze zaken verbeterd worden voor jou en je gemeenschap? Partijen zullen inspelen op je emoties, maar prik daar doorheen om in te schatten of ze iets in hun plan hebben op jouw thema’s.
Wat zijn jouw kernwaarden? Wil je een overheid die sterk ingrijpt in de economie, of geloof je meer in ondernemerschap en zelfredzaamheid? Vind je het belangrijk dat natuurlijke hulpbronnen duurzaam worden beheerd? Een overheidsbaan biedt in Suriname zekerheid in inkomsten, maar weet je dat je bij private bedrijven meer kan verdienen?
Hoe denk jij over de verdeling van de olie- en gasinkomsten? Moeten de opbrengsten vooral gebruikt worden voor sociale voorzieningen, infrastructuur of schuldaflossing? Welke partijen hebben een concreet plan hiervoor?
Welke lessen kunnen we leren uit het verleden? Suriname heeft een geschiedenis van politieke onrust, corruptieschandalen en economische crises. Welke partijen hebben geleerd van het verleden en tonen verbeteringen in hun beleid? Al is het een klein beetje.
Welke compromissen ben je bereid te maken? Geen enkele partij zal voor 100% aansluiten bij jouw mening. En veel politici kramen ook regelmatig onzin uit. Welke onderwerpen wegen voor jou eigenlijk het zwaarst?
Hoe voorkom je misleiding?
De Surinaamse politiek kent een geschiedenis van sterke loyaliteiten, beloftes die niet worden waargemaakt en partijen die bevolkingsgroepen tegen elkaar uitspelen. Hier zijn enkele valkuilen waar je op moet letten:
Laat je niet misleiden door valse beloftes: Politici zullen gouden bergen beloven, maar vraag jezelf af: hoe realistisch zijn hun plannen? Is er een concreet financieel plan om het uit te voeren?
Pas op voor etnische en sociale verdeeldheid: Suriname is een multicultureel land, en sommige partijen spelen in op etnische loyaliteit of proberen groepen tegen elkaar op te zetten. Politiek moet over beleid gaan, niet over afkomst. Leg mij uit hoe je de problemen gaat aanpakken, show me your plan.
Stem niet uit frustratie of protest: Het is begrijpelijk dat je teleurgesteld bent in de politiek, maar een ‘proteststem’ kan ervoor zorgen dat partijen zonder duidelijke plannen aan de macht komen.
Wees kritisch op economische beloften: Met de verwachte olie-inkomsten kunnen partijen ambitieuze projecten beloven. Maar let op: hoe realistisch is het dat deze middelen goed beheerd worden en niet verdwijnen in corruptie?
Laat je niet beïnvloeden door sociale media en desinformatie: Fake news en propaganda spelen een grote rol in verkiezingen. Controleer altijd de bronnen van nieuwsberichten en politieke uitspraken.
Groepsdruk kan je stem beïnvloeden: In veel Surinaamse families is stemmen een traditie en wordt verwacht dat je op een bepaalde partij stemt. Maar uiteindelijk is het jouw stem en jouw toekomst. Bepaal zelf wat jij in dat hokje invult.
Hoe houden we politici verantwoordelijk?
Stemmen is slechts de eerste stap. Na de verkiezingen is het belangrijk dat burgers politici blijven volgen en hen verantwoordelijk houden voor hun daden. Hoe doe je dat?
Blijf kritisch en volg de media: Houd het beleid van de gekozen regering in de gaten. Zijn ze hun beloften aan het nakomen? Kijk niet alleen naar wat politici zeggen, maar vooral naar wat ze doen.
Maak gebruik van je recht op inspraak: Burgers hebben de mogelijkheid om vragen te stellen aan volksvertegenwoordigers, petities te starten of vreedzaam te protesteren als de regering haar beloftes niet nakomt.
Houd contact met je vertegenwoordigers: DNA-leden zijn gekozen om de bevolking te vertegenwoordigen. Maak gebruik van openbare bijeenkomsten, sociale media en e-mails om hen te laten weten wat jij belangrijk vindt.
Steun onafhankelijke journalistiek en waakhonden: Onafhankelijke media en organisaties die corruptie onderzoeken spelen een cruciale rol in het blootleggen van misstanden.
Denk vooruit naar de volgende verkiezingen: Politici die hun beloften niet nakomen, verdienen het niet om herkozen te worden. Leer van de keuzes die in het verleden zijn gemaakt en gebruik die kennis bij de volgende verkiezingen.
Conclusie: Jouw stem bepaalt de toekomst van Suriname
De verkiezingen van 2025 zijn cruciaal voor Suriname. Met een nieuw kiesstelsel en de naderende olie-inkomsten staat het land op een keerpunt. Jouw stem kan bijdragen aan een stabielere economie, betere kansen voor jongeren en een rechtvaardige verdeling van rijkdom.
Denk strategisch, doe je eigen onderzoek en laat je niet leiden door loze beloften of emoties. Kies voor een partij die niet alleen mooie woorden spreekt, maar ook een duidelijk en realistisch plan heeft voor de toekomst van Suriname. En vergeet niet: jouw verantwoordelijkheid stopt niet bij het uitbrengen van je stem. Blijf betrokken en eis transparantie en goed bestuur.
Jouw stem telt, of dat nu oranje, paars of groen is, maak er een bewuste keuze van – voor jezelf, je familie en de generaties die na jou komen.
Arvind Bachoe
