“Schaken leert vooruitkijken en plannen, én je leert eigen verantwoordelijkheid nemen. Een schaker maakt in zijn eentje en in alle stilte allerlei overwegingen, voordat hij een zet doet.
Eenmaal een zet gedaan, goed of slecht, staat de schaker dan ook persoonlijk in voor alle consequenties die daaruit voortvloeien. Je leert bij het schaken dus ook de eigen verantwoordelijkheid nemen,” aldus Suradj Hanoeman (Candidate Master) en oprichter van de Suriname Chess Academy, de enige schaakschool in Suriname. De nieuwe beginnerscursus is deze week begonnen met zes instructeurs en circa honderd pupillen op drie locaties.
Hanoeman gaf als hoofdinstructeur de aftrap op de het IMEAO-1 te Geyersvlijt. Bijgestaan door instructeur Gerrit Amatdarso heeft hij een groep van 26 kinderen tussen 7 en 15 jaar kennis laten maken met de edele denksport. Ze zullen gedurende de komende vijf maanden geloosd worden door het curriculum van Opstapje 1, het eerste onderdeel van Niveau 1. Voor diegenen die tijdens die rit de gekte van het schaken genoeg te pakken hebben, is de weg dan per direct vrij naar Opstapje 2. Dat duurt weer eens vijf maanden en wordt afgesloten met een examen. Pas dan worden de pupillen ingewijd met de competitieve kant van het schaakspel. Het volledig lesprogramma is uitgestreken over drie niveaus en duurt ongeveer vier jaar. Wie dit traject voltooid is volgens Hanoeman een volwaardige schaker met wie het nationaal schaakveld degelijk rekening moet houden.
De prestaties van studenten van het Suriname Chess Academy bevestigen de beweringen van de meester over het niveau van zijn studenten:
Moderne insteek voor klassieke sport
Hoewel het schaakspel duizenden jaar oud is, zijn er door de tijden heen steeds nieuwe methoden bedacht om vaardigheid te verwerven en kennis over te dragen. De meeste landen hanteren tegenwoordig het door de Internationale Schaak Federatie, gewoonlijk aangeduid met het Franse acroniem FIDE, geaccepteerd programma van 3 niveaus om een nieuweling in 2 a 3 jaar te transformeren tot wedstrijdschaker. Hanoeman die als zesjarige kennis heeft gemaakt met het schaakspel merkte op een gegeven moment dat het schaakniveau in Suriname niet steeg. Hij kwam tot de conclusie dat de traditionele manier op nieuwe schakers op te vangen in clubs en ze dan te midden van middenmoters en toppers te vormen niet het gewenste resultaat opleverde.
Dat prikkelde Hanoeman om daar een oplossing voor te vinden. Uiteindelijk kwam hij tot de conclusie dat het niet eens nodig was het wiel opnieuw uit te vinden. Hij keek af bij landen die sterke schakers afleveren en zag dat ze een structuur hebben in hun schaakopleidingen. De Suriname Chess Academy werd in juni 2016 opgericht en begon met 1 instructeur en 14 leerlingen. Binnen anderhalf jaar telde het academie al meer dan 250 pupillen, verdeeld over 5 locaties en begeleid door 7 instructeurs, onder wie Amatdarso van wie Hanoeman ooit ook schaaklessen heeft. Het gebruikelijk curriculum is aangevuld met nieuwtjes van het Suriname Chess Academy zelf. Al snel was het school toe aan uitbreiding. In de piekperiode werden lessen verzorgd op zes locaties met 7 leraren, te weten: 1. Geyersvlijt;2. Pad van Wanica; 3. Tamanredjo; 4. Derde Rijweg; 5. Middenpad van Kwatta en nog twee plekken op Kwatta.
‘Het was niet moeilijk partners te vinden om dit mooi plan uit te voeren. Schaken leert je namelijk ook samenwerken. Niet voor niets is schaken uitstekend om kinderen klaar te stomen voor de maatschappij,” aldus Hanoeman.
Speciale aandacht voor uitschieters
Het gebeurt regelmatig dat sommige meer begaafde pupillen uitschieten boven de rest. Om ze de gelegenheid te geven hun talenten versneld te ontwikkelen worden ze uit de klassen gelicht en krijgen ze aparte lessen. Ze krijgen de begeleiding om net zo snel door te gaan als ze zelf kunnen. Op die manier worden ze niet achtergehouden in de reguliere klassen. Door de snelle leerlingen af te zonderen, krijgen de doorsnee pupillen niet het gevoel dat zij traag zijn.
Het gestructureerd trainingsprogramma heeft veel mogelijkheden. En er wordt alles aan gedaan om de academie professioneel te houden. Ouders laten hun kinderen wekelijks achter met het vertrouwen dat hun kinderen kundig worden geschoold in iets waar hun denken van wordt verruimd, hun schoolprestaties door verbeterd en hun mentale weerbaarheid vergroot.
Schaken voor iedereen
Hanoeman weet van de misvatting dat schaken een ‘rijkelui sport’ zou zijn. ‘Maar dat klopt natuurlijk niet,’ lacht hij en vervolgt met: ‘Kijk maar naar onze studenten, een dwarsdoorsnee van de Surinaamse gemeenschap. De interesse in de verschillende buurten waar onze lessen worden verzorgd, opgeteld bij de prestaties van kinderen uit alle sociale klassen, laat ook zien dat schaken voor iedereen is. In Suriname is, net als internationaal, zo dat schakers komen uit alle sociale en maatschappelijke klassen. In elk geval heeft de geschiedenis van de sport bewezen dat niet de inhoud van jouw zak, maar jouw hersenen jouw niveau bepalen,” zegt de schaakmeester vol overtuiging.
Next step
Het streven van de Suriname Chess Academy is om het competitief niveau van Surinaamse schakers op het internationale fora sterk te verbeteren. Via de school worden alle pupillen goed uitgerust met de beschikbare kennis en kunde. Zij die na hun opleiding aan het Suriname Chess Academy ervoor kiezen deel te worden van de Chess Army worden ook nog opgevangen en begeleid door ervaren en topschakers. De Chess Army is partner van de academie en staat als vereniging ingeschreven bij de Surinaamse Schaakbond. Gevorderde studenten van de academie hebben dus de gelegenheid om als lid van de Chess Army ook deel te nemen aan nationale en internationale wedstrijden.
‘We zien dat we met de Suriname Chess Academy veel samen hebben kunnen doen, maar we hebben nog een lange weg te gaan,’ zucht Hanoeman. Het vertrouwen dat hij heeft in zijn team van instructeurs en het talent dat hij ziet bij zijn meer dan 300 pupillen versterken zijn geloof dat Suriname op termijn kan uitgroeien tot een sterk schaakland, zeker in Zuid-Amerika en het Caribisch gebied.