De overheid moet zo snel als mogelijk geld beschikbaar stellen voor het aan huren van mobile stroom generatoren. Dat deelde de directeur van de Energiebedrijf Suriname op de laatste regeringspersconferentie mee. Als de regens in het achterland uitblijven is de kans groot dat tegen april slechts een turbine van de Afobaka Krachtcentrale in bedrijf gehouden kan worden. En de energie daarvan zal net genoeg zijn om het goudbedrijf ZiJin te voorzien.
Volgens de directeur zou er momenteel een grote vraag zijn aan mobile generatoren in de regio en als Suriname niet snel handelt, ze de kans loopt dat er voor haar geen mobile generatoren ter beschikking zullen zijn. In dat geval zal men bij toer- beurt delen van de districten Para, Wanica, Saramacca en Commewijne van stroom voor zien. Verder verklaarde de directeur dat de extra kosten, bij het inzetten van de mobilegeneratoren, door de overheid betaald moet worden.
De energievoorziening Paramaribo, Para, Wanica, Saramacca en Commewijne (EPAR) worden op dit moment met 60 MW uit Afobaka en 160 MW van EBS en SPCS/Staatsolie voorzien. De maximale behoefte aan energie voor deze vier districten is ruim 250 MW. De EBS zou bij optimale productie ruim 160 MW kunnen opwekken. Echter zijn 8 generatoren bij EBS niet in bedrijf vanwege technische mankementen. Bij SPCS Staat er een van 20MW buiten werking. Terwijl de Afobaka Krachtcentrale sinds 2019, gemiddeld 135 MW levert in plaats van 160MW aan EBS. Totaal zou Suriname op dit moment een overschot van ruim 230 MW moeten hebben bij goed management. Dat betekent dat ook al zou de levering van uit Afobaka naar nul MW gebracht worden de EBS nog steeds een overschot van 70 MW zou hebben.
De EAS is verantwoordelijk voor de crisis In 2016 is de Energie Autoriteit Suriname opgericht met als doel dat zij (EAS) moet zorgen dat de samenleving van milieuvriendelijke, opgewekte -, goed en betaalbaar energie wordt voorzien. Die taak is bij wet vastgesteld. Volgens dezelfde wet zijn de bedrijven die energie opwekken, verplicht de adviezen (opdrachten) van de EAS op te volgen. De EAS heeft tot heden geen invulling gegeven aan haar wettelijke taak. Dat blijkt uit de hoge tarieven die de samenleving in rekening zijn gebracht in de periode voor 2025 mede door het niet optimaal inzetten van de Afobaka Krachtcentrale.
De huidige dreiging van energietekort en daarvoor het onder water zetten van de gemeenschap ten noorden van de Afobaka dam in 2022, zijn ook de gevolgen daarvan. Door te weinig energie op te wekken tussen 2020 en april 2022 bleef het waterpeil in het stroomgebied van de Surinamerivier achter de dam hoog en met de zware regens, als gevolg van het weerfenomeen Lania, werd het waterpeil in het meer onbeheersbaar. Daardoor moest SPCS/Staatsolie maximaal water spuien om te voorkomen dat het water over de dam stroomde. Vervolgens heeft zij, na december 2022, het meer laten “leeg” lopen.
Doordat de hoeveelheid neerslag na 2022 zoals voorspeldt te weinig was, kon er niet tegelijkertijd optimaal energie op gewekt en het waterpeil in het meer naar een veilig en wenselijk niveau gebracht worden. De mededeling van de directeur van de EBS dat er een behoefte is aan een extra opwekcapaciteit van 70 MW, in de wetenschap dat er 9 generatoren met een opwekcapaciteit van meer dan 100 MW stilstaan, bevestigt de chaos in de sector.
Kenneth Sukul