Op de hoek waar H.J. De Vries staat tegenover de Centrale Markt, is ‘Banku’ drukdoende zijn kralen, kettingen en zonnebrillen uit te stallen. Drie tafels met spullen voor de verkoop. In plaats van kerstmuziek galmt er door een van de speakers van de straatventers een poku van King Koyeba. Het is druk, maar ook alweer niet zo druk. “Ik sta bijna elke dag hier en die kresneti sfeer is er niet echt. Den sma no habi moni”, zegt hij teleurgesteld.
Desondanks hoopt hij toch nog dat er enkele mensen zullen stoppen om een last minute cadeau te kopen voor hun geliefde. De kettingen die hij verkoopt worden zelf door hem gemaakt, want dat is zijn hossel. Waar het aan zou liggen volgens Banku is niet echt de financiële situatie, maar de Covid-19-pandemie. “Corona bruya ala sani. Mensen konden niet echt verkopen of werken voor geld om dat nu uit te geven. Ze zijn voorzichtiger en gaan liever niet de straat op”, zegt Banku. Maar toch blijft de straatverkoper optimistisch naar kerst toe. “Het zal zeker een gezegende kerst zijn. Laten we als land bidden en God vragen om ons te verlossen van corona, dan kunnen we terug naar het normale leven.”
Hosselen voor kerst
Verderop in de straat staat Harriette met een klein bankje en een grote markttas. Eigenlijk staat ze er zonder vergunning bij haar paprika’s en cassavebrood te verkopen. Ze zet niet alles in een keer buiten, want als ze moet opruimen voor de politie, moet het snel gebeuren. “De politie is druk bezig met controle, maar dit is de enige manier voor mij om een beetje geld te maken”, zegt ze. Terwijl ze haar interview afstaat, blijft ze uitkijken voor de politie. Of de kerstsfeer er voor haar in zit is nog twijfelachtig. “Ja omdat we de geboorte van kindje Jezus herdenken. Ik ben van de volle evangelie en er moet altijd sfeer zijn rond kerst”, zegt ze trots. Maar aan de andere kant is het met grote moeite dat ze een leuke kerst kan bieden aan haar gezin. “Alles is duur geworden. Een kleine kip voor de feestdagen is al meer dan SRD 100. Ik moet veel harder werken voor een beetje geld. Maar zolang iedereen een stukje kip kan hebben zal het wel goed zijn”, zegt ze positief.
Voor ‘Bigi John’, een parkeerwachter aan de Jodenbreestraat zit de kerstsfeer er ook niet in. “Alla suma e hossel, want ik wil ook een mooie kerst”, roept John, terwijl hij een autobestuurder wenkt om te parkeren. Voor een beetje sfeer kan men inderdaad naar het plein gaan om een foto te maken met de boom, maar leuke dingen doen met kerst zit er niet in. “Decembermaand in Suriname is feest, maar we mogen niet eens feestvieren, omdat Covid de ete”, zegt hij. Of hij toch nog naar ‘Ondrobon’ feestjes gaat, daar wil hij geen antwoord op geven. Hij begint dan te lachen.
De redactie komt de 37-jarige Michelle tegen te Van Dijk. Ze geeft aan niet in de kerststemming te zijn. “Ik ben sinds de komst van die coronapandemie niet meer gewend aan de situatie. U ziet dat alles duur is geworden. Ik heb thuis niet eens versierd. Ik koop wel wat voor mezelf om me yeye tevreden te stellen, zoals den bigisma mij hebben geleerd.” Ze stelt dat het kerstdiner dat haar collega’s hebben georganiseerd het enige is dat kerstherinneringen brengt. Dat gevoel is er niet meer, stelt de jongedame. Leon om een reactie gevraagd zegt dat hij wel in de kerstsfeer gekomen is. Hij is van mening dat er sprake is van een geforceerd kerstgevoel. Dit vanwege de avondklok. “Het kerstgevoel is wat minder, kerst vier je uitbundig. Ik ben gewend veel lekkernij te maken en dinertjes te houden in familieverband. Daarnaast was het feesten geblazen. Nu moet je jezelf helemaal beperken, maar we doen het maar zo. Kerst is kerst”, zegt de 34-jarige man glimlachend.
Creëren sfeer
Bij Lucky Store heerst er een gezellige drukte, maar de drukte die zij gewend zijn, is er niet. “Het is zeker anders ten opzichte van vorig jaar. We hebben weliswaar nog Covid, maar mensen durven toch wat meer daar we al langer dan een jaar met Covid leven”, zegt Jane Malm, marketingmanager bij Lucky Store. Malm geeft aan dat zij een kerstsfeer proberen te creëren voor de mensen om toch in de stemming te komen. “We proberen het zo gezellig mogelijk te maken en hebben de winkel versierd om zo toch wat klanten aan te trekken”, zegt Malm. Het kerstgevoel, ondanks de versiering, is toch wat minder dan voorgaande jaren, omdat er behalve Covid ook andere zaken, zoals de financiële situatie in het land, spelen. “Meestal in december is iedereen in een feeststemming en uitbundig, maar nu hou je toch rekening met bepaalde zaken hoeveel geef je uit, hoe dicht je op elkaar bent. Er is sfeer maar het is toch anders”, zegt Malm.
Zorgen over nieuwe variant
De marketingmanager geeft aan dat ondanks dat men zich meer begeeft op straat er toch een zorg is over de nieuwe variant die wereldwijd heerst. Het is een kwestie van tijd voor Suriname voordat deze ontdekt wordt in ons land. Het opnieuw aanpassen van de maatregelen is een grote klap waarop de handelssector niet zit te wachten. “Het gaat voor velen als een heel harde klap aankomen en ik weet niet of vele handelsbedrijven het gaan kunnen dragen. Het is inderdaad een grote zorg en hopen dat iedereen zich houdt aan de maatregelen. Daarom is ons thema dit jaar: ‘Kresneti gi na yu nanga yu famiri”, aldus Malm.
.
