De inheemse gemeenschappen van Apoera, Section en Washabo hebben in een spoedbrief aan president Chandrikapersad Santokhi opgeroepen om het Memorandum of Understanding (MoU) tussen de Surinaamse regering en bauxietmaatschappij Chinalco on hold te zetten.
Ze eisen dat de overeenkomst niet in behandeling wordt genomen door De Nationale Assemblée (DNA) totdat een FPIC-proces (Free, Prior and Informed Consent) volgens internationale standaarden is doorlopen.
De dorpsbesturen stellen dat hun collectieve eigendomsrechten en het traditioneel gezag volledig zijn genegeerd bij het sluiten van de overeenkomst. “Wij staan op onze internationale rechten als inheemse volkeren, inclusief het recht op zelfbeschikking en voorouderlijk eigendom,” aldus de verklaring. Ze wijzen op het Kaliña & Lokono-vonnis van het Inter-Amerikaans Hof voor de Rechten van de Mens (IACHR), dat Suriname verplicht deze rechten te respecteren.
De gemeenschappen veroordelen ook gronduitgiftes en opmetingen binnen hun woon- en leefgebieden zonder voorafgaand overleg. Ze eisen dat districtscommissaris Josta Lewis van Kabalebo ter verantwoording wordt geroepen vanwege uitlatingen zoals “dit is domeingrond” en “dit is industriegebied,” wat volgens hen onrechtmatig is. “Onze gronden zijn geen domeingrond, maar voorouderlijke gebieden beschermd door internationaal recht”, benadrukken de dorpshoofden.
De inheemse dorpen willen dat alle toekomstige overeenkomsten, inclusief die met bedrijven zoals Newmont, Goldline Mining en diverse zand- en grindbedrijven, eerst een FPIC-proces ondergaan. Ze eisen dat VIDS (Vereniging van Inheemse Dorpshoofden in Suriname) in elke fase betrokken wordt.
De dorpsbesturen benadrukken dat ze openstaan voor dialoog, maar waarschuwen dat eenzijdige beslissingen niet langer zullen worden getolereerd. “Respect en overleg moeten centraal staan. Indien wij en onze rechten niet worden erkend, kunnen wij ook geen wederzijds respect opbrengen.”
De gemeenschappen dringen er bij de president op aan om actie te ondernemen en de MOU met Chinalco onmiddellijk op te schorten, voordat verdere schade wordt aangericht aan hun grondgebieden en toekomstperspectieven.