De samenleving wordt elke dag om de oren geslagen met berichten over oliedollars die Suriname gaat ontvangen van TotalEnergies/Apache. Volgens een ex-directeur van Staatsolie zal het zelfs Amerikaanse dollars regenen in Suriname.
Deskundigen zijn niet uitgesproken over hoe snel Suriname zich klaar moet maken voor de miljarden na 2029. Politieke partijen halen zelfs buitenlanders erbij om te vertellen hoe de economie van Suriname daarmee ingericht moet worden. Intussen is er zelfs een wet, ‘Investerings- en Stabilisatiefonds’, daarvoor gemaakt en heeft de regering de samenleving aandelen in royalty’s toegezegd. Hoe Suriname de productiekosten van Apache/TotalEnergies moet controleren is voor niemand interessant. Intussen blijven de geplande investeringskosten stijgen.
De multinationals zijn verplicht 36 procent winstbelasting en 6,25 procent royalty’s te betalen aan de staat. Dat wil zeggen dat ze eerst al hun kosten aftrekken en over het restant bedrag belastingen en royalty’s betalen. Als de staat twee miljard US dollar wenst te ontvangen aan winstbelasting en royalty, moet TotalEnergies een nettowinst van 4,7 miljard US dollar maken. Bij een nettoprijs van 60 US dollar per vat ruwe olie en een productie van 216.151 vaten zou dat wel lukken. De maximaal mogelijke productie is 220.000 vaten per dag. (Zie tabel 1)
De inkomsten van Staatsolie, die voor 20 procent gaat delen in de winstolie van TotalEnergies, ziet er dan als volg uit ; 20 procent x nettowinst minus (winstbelasting +royalty). Dat is dus 20 procent x (4,7 miljard- 2miljard) = US dollar 0,54 miljard. Staatsolie moet daarvan nog de aflossing van haar lening (obligatie) en rente aftrekken. De aflossing komt dan op ruim 288 miljoen US dollar per jaar (2,6 miljard :9 jaar) met een rente van 208 miljoen (ruim acht procent per jaar). De inkomsten van Staatsolie kunnen bij een prijs van netto 60 US dollar per vat, zonder aftrek van bedrijfskosten, 80 miljoen US dollar worden. (Zie tabel 2)
Daar de belasting op dividend is afgeschaft kan Staatsolie met deze inkomsten nog ademhalen. De totale inkomsten van Suriname zouden dan maximaal 2,08 miljard US dollar uit Blok 58 kunnen worden. Echter is het de vraag of het verantwoord is om US$ 2,6 miljard, exclusief rente te investeren om 80 miljoen US dollar te verdienen.
Investeringskosten stijgen met 47%
In september 2023 verklaarde TotalEnergies topman Patrick Pouyanne en de directeur van Staatsolie, Anand Jagesar dat de investering 9 miljard US dollar zou bedragen met een kostprijs van 20 US dollar per vat. Bij de bekendmaking van het Finale Investeringsbesluit in oktober 2024 was dat 10,5 miljard.
Na drie maanden, begin januari 2025 stond een bedrag van 13,2 miljard US dollar in de media en een promotie van de obligatie van Staatsolie. Dit bedrijf schrijft de stijging van 4,2 miljard US dollar of 47 procent toe aan kosten uit het verleden, inflatie, onvoorziene kosten en verbeteringen. China, waar de FPSO, het drijvende boor- en opslag platform wordt gebouwd, had vorig jaar een inflatie van 2,6 procent. Terwijl de US dollar juist in waarde is gestegen. Over welke inflatie heeft Staatsolie het? Om welke kosten uit het “verleden” gaat het en hoe komt het dat TotalEnergies zich die kosten niet in september 2023, maar pas in 2025 herinnert? Met de stijging van de investeringskosten met 47% zijn de investeringskosten per vat gestegen van 12,8 US dollar naar 18,9 US dollar. Daarop moeten nog de verhogingen van de productiekosten, verzekeringen en rente bij worden opgeteld.
Hoe beter is de ‘betere deal’ van Suriname
Bij de huidige situatie, met 47% meer investeringskosten, gaat de mogelijke ontvangst van de staat van maximaal twee miljard naar 1,8 miljard US dollar bij een wereldmarktprijs van 80 US dollar per vat. Staatsolie zal nog slechts maximaal drie miljoen US dollar-winst per jaar kunnen maken. Hoe gaat dit bedrijf in die situatie zich nog staande kunnen houden? Want het afschaffen van de belastingen op dividend kan haar in de nieuwe situatie niet meer redden. De vraag of de investering van 2,6 miljard exclusief rente wordt daarmee nog indringender.
Het is van belang dat de overheid zo spoedig mogelijk ter zake deskundigen er bij haalt om de contracten met TotalEnergies/ Apache/ (Resolutie 1803 van de Verenigde Naties) en vooral de investeringskosten te onderzoeken op hun juistheid. Verder moet ook onderzocht worden waarom de directeur van Staatsolie steeds beweert dat Suriname over 16 tot 22 jaar ruim 24 miljard US dollar gaat ontvangen. Terwijl de voorraad winbare olie van 700 miljoen vaten bij een dag productie van 220.000 vaten goed is voor slechts negen jaar. Is er veel meer olie in Blok 58 dan tot nu toe aan de samenleving is verteld? En als dat zo is waarom wordt dat geheimgehouden?
De samenleving, aan wie een toekomst vol oliedollars is beloofd, kan dus liever vandaag nog de regering en iedereen die haar die mooie verhalen in de afgelopen dagen heeft voorgehouden, om uitleg vragen.
Kenneth Sukul
