De Dag van de Marrons is de jaarlijkse collectieve herdenkingsdag en viering op 10 oktober van de strijd van de marronvoorouders tegen onderdrukking én voor vrijheid. Op deze dag memoreren en vieren de marrongemeenschappen van Suriname de strijd van hun voorouders tegen de koloniale onderdrukking en het trieste en traumatische slavernijgebeuren.
Een strijd waarmee zij het Nederlandse koloniale bestuur dwongen vredesverdragen met hen te sluiten en daarmee hun vrijheid en menselijke waardigheid te erkennen. In dit kader heb ik gesproken met Lindie Aboikoni, een gedreven Surinaamse jongeman die afstamt van het Saamaka-volk en een achterkleinkind is van de legendarische gaama Jozef Daniel Aboikoni, ook wel Agbago genoemd.
Pikin-lio
Lindie is geboren en getogen in het dorp Dangogo, een authentiek dorp dat grenst aan de Pikin Rio oftewel Pikin-lio, die een zijtak is van de Surinamerivier. De Surinamerivier ontspringt in de hooglanden onder de naam Gran Rio op de grens tussen het Wilhelminagebergte en het Eilerts de Haangebergte. De Gran Rio stroomt daarop tot in Djoemoe waar zij samenvloeit met de Pikin Rio en verder stroomt als Surinamerivier. Aan de Pikin Rio ligt ook het zeer bekende dorp Asidonhopo, dat de residentie is van de gaama.
Fiiman-normen en -waarden
Als achterkleinzoon van het zeer populaire grootopperhoofd van de Saramaccaners van 1950 tot 1989 heeft hij de fiiman-normen en -waarden met de paplepel meegekregen. Ook bij het tot stand komen van de Dag van de Marrons heeft Jozef Aboikoni een cruciale rol van betekenis gespeeld. Deze dag is een initiatief geweest van de marronhistoricus André R.M. Pakosie. Pakosie voerde breedvoerige dialogen met diverse marronorganisaties, het traditioneel gezag en de centrale overheid. De hoogste marrongezagdragers toen hebben onder aanvoering van de oudste granman, oftewel Agbago, goedkeuring gegeven aan het initiatief. Lindie Aboikoni is behoorlijk trots op dit stukje geschiedenis. Hij benadrukt de vriendschappelijke en diplomatieke relatie van zijn overgrootvader met de toen zeer populaire granman Gazon Matodja van de Ndjuka oftewel het Okanisi-volk.
Saamaka-gebied
Aboikoni staat bekend als liefdadigheidswerker in het Saamaka-gebied alsook andere delen van het achterland. 
“Ik vervul de taak van menszijn. Als mens moet je elke gelegenheid die je krijgt aangrijpen om een ander mens tegemoet te komen. Het geeft mij een blijmoedig gevoel om iemand te kunnen helpen”, zegt de inspirerende Surinamer. Hij geeft verder aan dat hij zich bijzonder veel zorgen maakt om het verwateren van de marron normen en waarden; een sterk traditioneel gezag is in deze van eminent belang. Aboikoni benadrukt dat het conserveren van de historie en tradities van de businenge hoog op de agenda van elke marron moet staan. Het individuele besef en de bijdrage tot het ontwikkelen van de stam, maar ook Suriname is niet te onderschatten.
Filosofie van de voorouders
De trotse Surinamer spreekt de hoop uit dat met de Dag van de Marrons men zich gaat verdiepen in de filosofie van de voorouders. “Men zegt dat onze voorouders moed hebben getoond door te strijden voor bevrijding, maar wat belangrijker is de keuze om bevrijd te blijven. Bevrijding heeft geen toegevoegde waarde, als je die niet hanteert. Kies voor jouw licht in het leven en houd zelf de schakelaar in handen”, aldus Lindie Aboikoni.
Previen ‘Prevo’ Sewnath
