In Suriname wordt al 50 jaar gestemd op “stem tegen”. Nu maakt Santokhi het heel makkelijk voor zelfs de zaterdag amateurclub of voor FC Knudde of Albina Tapoe om doelpunten te scoren. Het doel is helemaal wagenwijd open. Dus NDP denkt dat de doelpunten – zetels – al binnen zijn, er hoeft niet getraind te worden, het spelsysteem hoeft niet geanalyseerd te worden en ze denken dat ze lekker in de hangmat kunnen blijven en door snurken.
Waarom vraagt de NDP zich niet af waarom de ontevreden kiezers, die nu bij de VHP zijn, zomaar naar de NDP gaan. Ontevredenheid met de VHP hoeft niet te betekenen dat de kiezers, uit onvrede en met de houding van stem tegen, dan naar NDP rennen. Waarom zouden de kiezers dat doen als ze niet overtuigd worden dat de NDP iets heeft geleerd van de fouten en dat er waarborgen zijn dat uit de fouten lering is getrokken. Heeft de NDP tot nu laten weten dat ze iets geleerd hebben van de fouten? Het lijkt van niet. Denken ze überhaupt wel dat ze fouten hebben gemaakt? De partijleider, Bouterse, heeft wel een paar keer gezegd “oeng mek fouten”. Maar dat is te simpel en oppervlakkig. Het moet iets openhartiger en duidelijker zou ik zeggen.
De NDP beker moet leeg
Het wordt wel tijd dat de NDP het volk openhartig vertelt:
- Wat zij naar het volk toe, naar het land toe verkeerd gedaan hebben
- Wat zij geleerd hebben uit de fouten
- Hoe zij naar de toekomst toe waarborgen bieden om die fouten niet weer te maken
NDP moet het volk duidelijk maken dat de “ezel” niet aan dezelfde steen zal stoten. Wie zegt ons dat hun beeld van hun fouten hetzelfde is wat het volk vindt van wat de fouten zijn. Wie zegt ons dat NDP iets geleerd heeft uit de fouten. Wie zegt ons dat de NDP waarborgen heeft om niet weer dezelfde fouten te maken. Kortom, de NDP heeft op deze manier geen enkele recht op verwachtingen van zetels. Er is meer voor nodig.
Uit de houding van de NDP na de verkiezingen en in de afgelopen 3 jaren blijkt dat ze druk bezig zijn met interne navelstaarderij. De interne dynamiek lijkt hun vooralsnog belangrijker dan om met het volk te communiceren. Het lijkt alsof de NDP denkt in de term van “ach, het doel van Santokhi is toch open, elke peuter, politieke kuiken kan doelpunten scoren, de zetels rollen onze kant op”. Het is misschien deze zelfde arrogantie waarmee zij de verkiezingen van 2020 zijn ingegaan met het resultaat zoals nu bekend is.
De fake nieuws en de social media taliban van de VHP hebben zij onderschat. Hun eigen verhaal hadden ze niet helder. Hun eigen fouten zagen zij niet in. Dronken en bedwelmd door macht rolden zij naar de verkiezingen. Gelukkig was een deel van het volk behoorlijk ontnuchterd. Laat dat een les zijn voor de NDP als zij nu nog steeds in de dronken bui zijn. Het volk is nu niet alleen ontnuchterd, maar behoorlijk geïrriteerd door Santokhi. Social media zijn nu een stap verder in invloed dan toen in 2020. Dus het volk is nu assertiever geworden en gemaakt. De nieuwe kiesregeling biedt nieuwe en buitenparlementaire partijen kansen om de ontevreden kiezers van VHP op te vangen en om zetels bij ABOP en NDP af te halen.
Als de NDP het volk respecteert dan moeten zij nu de gifbeker leeg maken en nu openlijk de fouten noemen, toegeven en excuses maken. Het is geen schande toch om toe te geven? Er is een mooie uitdrukking ervoor “it doesn’t matter how deep you fall what matters is how high you bounce back”. In deze uitdrukking zit wel een impliciete aanname, namelijk dat je wel de wilskracht en vechtlust hebt om terug te komen. In een hangmat liggen wachten dat iemand, lees het volk, je weer overeind helpt, is dus niet voldoende en dat gaat ook niet gebeuren.
Adhin heeft veel huiswerk
Het is ons allen duidelijk dat de NDP verkeerde bestuurders, als ministers en directeuren, heeft gehad. Het is overduidelijk dat de NDP niet adequaat heeft opgetreden tegen “rommelen” met geld. Het is overduidelijk dat de NDP in de uitvoering van hun visie in de grindbak was beland mede door de foute ministers en directeuren. Het is overduidelijk dat de NDP onkundige DNA leden had. En zo kan ik door gaan maar het is goed dat zij nu zelf met een lijst komen en bij het volk aannemelijk maken dat zij geleerd hebben en dat ze ook waarborgen hebben. Waarborgen in de vorm van zoals bijvoorbeeld (1) hoe gaan ze voortaan ministers en directeuren kiezen, (2) hoe gaan ze misstanden tijdig signaleren en op acteren en (3) hoe gaan ze voortaan kundige (!) kandidaten voor het parlement selecteren.
De NDP mag dus niet blijven denken dat alleen fake nieuws hun de das heeft omgedaan. Oud president Bouterse en/of oud Vicepresident Adhin zouden nu toch zo langzamerhand het volk moeten komen uitleggen. Adhin kan met zijn ruime en brede ervaring met nieuw elan alleen leiding geven als hij ook zijn negatieve ervaring met het volk komt delen.
Hij moet het helaas zelf doen want heleboel ex-ministers, ex-ambassadeurs, ex-directeuren, ex-woordvoerders en ex-DNA leden zijn 3 jaren of weggedoken of wassen hun handen in onschuld met opmerkingen als “ik ben geen NDP-er, ik ben een technocraat of ik heb het werk gedaan omdat ik gevraagd was”. Nu de verkiezingen naderen kruipen die exen langzaam naar buiten op een manier dat ze hun handen “schoon houden”, ze laten Adhin graag de slag nemen.
Dit boezemt geen vertrouwen in de NDP en voor de toekomst. Oem tak ding sang grat harie. Suriname mag geen speeltuin zijn voor de gewieksten. Adhin moet leiderschap tonen, hij kan helaas niet rekenen op steun van al die exen, die hebben in elk geval getoond dat zij onderdeel zijn van de fouten van NDP. Ook dit moet Adhin oplossen, en hij moet ook open daarover zijn. Hij innovatief open zijn, zowel intern als extern. Kan toch niet moeilijk zijn?
Aan de Surinaamse media de oproep om Adhin, en als kan ook Bouterse, nu uitgebreid te interviewen op 3 vragen alleen en alle andere zaken even te negeren, stevig doorvragen:
- Wat hebben jullie naar het volk toe, naar het land toe verkeerd gedaan
- Wat hebben jullie geleerd hebben uit de fouten?
- Hoe kunt u ons overtuigen dat u naar de toekomst toe waarborgen heeft zodat wij u als leider moeten accepteren?
Het is niet meer “neks no fout”, maar het is nu “wang lo sang bing fout”. Het is niet meer “nog 5”, maar het moet nu zijn “mag ik weer 5”. Vertellen, open en eerlijk zijn en excuses bieden, tra fas no deh.
“It doesn’t matter how deep you fall what matters is how high you bounce back”.
Hikmat Mahawat Khan