De Staatsolie Power Company Suriname NV (SPCS) zegt dat zij sterk meeleeft met de bewoners in de door wateroverlast getroffen woongemeenschappen in Brokopondo. Zij doet samen met het Nationaal Coördinatie Centrum voor Rampenbeheersing (NCCR) en de districtscommissaris (dc) van het gebied er alles aan om de situatie te beheersen, meldt de SPCS in haar persbericht.
Binnen de samenleving en De Nationale Assemblee is er grote zorgen geuit over de staat waarin de dam verkeert. Het bedrijf geeft aan dat de staat van de dam hoge prioriteit geniet en daar staat het bedrijf garant voor. âAlle metingen die continu en periodiek plaatsvinden, wijzen erop dat de dam zich in topconditie bevindt en er geen enkel gevaar is dat de goede staat van de dam wordt aangetast. Het spuien van het overtollig water op dit moment is absoluut noodzakelijk om de goede conditie te behouden en een belangrijk onderdeel van het professioneel opereren van een waterkrachtcentrale.â
Door de aanhoudende regens van de afgelopen dagen en de hoge waterstand in het stuwmeer, is SPCS op 2 maart gestart met het spuien van water. SPCS geeft aan dat er onder normale omstandigheden rond deze tijd van het jaar niet wordt gespuid, omdat men rond de periode van maart in de kleine droge tijd zit. âOp basis van simulaties heeft de leiding het verstandig gevonden om te starten met spuien, ondanks dat later â bij een goede droge tijd â het verwijt gemaakt zou kunnen worden dat er onterecht is gespuid.â Maar de hevig regens van de afgelopen dagen, naar zeggen van SPCS âongekendâ, zijn volgens data van de afgelopen dertig jaar, dit jaar vijf keer meer geweest dat het stuwmeer aan water heeft ontvangen. In maart 2022 is de hoogste neerslag ooit gemeten en deze was zelfs hoger dan in een maand van de grote regentijd.
Overleg met gemeenschap
Voordat de SPCS over is gegaan tot spuien heeft zij samen met de districtscommissaris van Brokopondo, het traditioneel gezag en de gemeenschappen geinformeerd over de Afobakadam. Het is hen voorgehouden dat lager gelegen gebieden aan de oevers van de Surinamerivier, wateroverlast zouden kunnen ervaren. Eerder dit jaar waren er al overstromingen in het Boven-Surinamegebied, door extreme regenval. âDorpen zijn toen meters onder water komen te staan. Al dit water vond uiteindelijk zijn weg naar het Van Blommenstein Stuwmeer dat uiteindelijk vol raakte.
SPCS geeft aan dat zij ernaar streeft om zodanig te spuien, zodat de stroomafwaarts gelegen gemeenschappen minimale wateroverlast ondervinden (zogenoemde safe spill). âVanwege de extreme hoeveelheid water uit het Boven-Surinamegebied en het uitblijven van de kleine droge tijd, kon SPCS niet anders dan op 12 april de spuihoeveelheid opvoeren. Hierdoor zijn delen van dorpen onder het stuwmeer ondergelopen; het gaat om die delen die direct langs de Surinamerivier gelegen zijn.â
Langer moeten spuien
Uit huidige simulaties is gebleken dat in de komende maand men met de verhoogde spuihoeveelheid door zal gaan. Als de weersomstandigheden het toelaten zal SPCS de spuihoeveelheid verminderen tot de safe-spill hoeveelheid en dit zal mogelijk tot augustus voortduren. SPCS leeft mee met de bewoners van de getroffen dorpen en neemt hun bezorgdheid heel serieus. Door tussenkomst van de dc van Brokopondo is onderleiding van NCCR noodhulp verleend aan getroffenen. SPCS zorgt voor de hulpgoederen en heeft boten ingezet voor het verplaatsen van mensen en goederen.
De extreem hoge waterstanden in het stuwmeer door zware regenval komen volgens de gegevens van SPCS in de zeven tot tien jaar voor. Nu doet zich echter een unieke situatie voor, dat in twee opeenvolgende jaren water geloosd moest worden. In 2021 is er 1,7 keer zoveel water meer dan het jaargemiddelde over dertig jaar in het stuwmeer afgestroomd. Bestudering van gegevens die tot wel honderd jaar teruggaan, bevestigt dat de regenval in vergelijkbare periodes is toegenomen. Eind februari 2022 wees alles erop dat de kleine droge tijd voor dit jaar was uitgebleven en moest er gestart worden met spuien. Bij een normale kleine droge tijd zou het waterniveau in het meer dalen en zou er ruimte ontstaan voor het water van de grote regentijd, geeft SPCS aan in hun berichtgeving.
Voorkomen bezwijken dam
De dam zou pas bezwijken als het water uit het stuwmeer over de dam heen stroomt. Spuien gebeurt alleen wanneer het water in het stuwmeer een hoogte bereikt van het werk maximum van ongeveer 80,5 meter. De gevolgen voor stroomafwaarts gelegen gebieden (inclusief Paramaribo) en de elektriciteitsvoorziening voor Suriname zullen rampzalig zijn. Normaal levert de Afobaka-waterkrachtcentrale ongeveer zestig procent van alle elektriciteit die in Suriname wordt gebruikt. In 2021 was dat zoân tachtig procent.
SPCS is nu aan het spuien om de waterstroom en uitstroom gelijk te houden en te voorkomen dat de waterstand het maximum zoals aangegeven overschrijdt. âOp dit moment is het stuwmeer vol en is er geen bergingsruimte voor het water vanuit het Boven- Surinamegebied. SPCS is daarom genoodzaakt om eenzelfde hoeveelheid water door de Afobakadam te laten, als wat de natuur biedtâ, verklaart SPCS.
SPCS heeft op 1 januari 2020 de Afobakadam door tussenkomst van de Staat Suriname overgenomen van Suralco. Om de professionele operaties te waarborgen is toen ook het goed opgeleid en deskundig personeel van Suralco overgenomen. Ook onder de huidige omstandigheden zal SPCS met inzet van zijn deskundigen ervoor zorgen dat de waterkrachtcentrale op een verstandige manier wordt beheerd.
