De roep om wijziging van het kiesstelsel wordt steeds luider. Ondanks dit al jaren wordt geroepen, hebben achtereenvolgende regeringen dit nagelaten. Het product is een coalitie met partijen die tegen elkaar strijden. Ook de uitsluiting van combinatievorming maakte de roep om wijziging groter; vooral onder buitenparlementaire politieke organisaties. Hierover ligt er een verzoek bij het Constitutioneel Hof ter toetsing van het stelsel.
Het is geen geheim dat partijen die veel stemmen halen in districten, profiteren van dit stelsel. Het is daarom zeer onwaarschijnlijk dat (coalitie)partijen zoals de ABOP, meewerken aan het systeem van landelijke evenredigheid: de zogenaamde one-man-one-vote.
Decentralisatie in gevaar?
NDP-parlementariër Melvin Bouva erkent dat het systeem herzien moet worden. Zowel het landelijk evenredigheidsstelsel als het districtenstelsel heeft voor- en nadelen. Maar, met het principe van landelijke evenredigheid is hij voorzichtig. Hij vreest dat een adequate vertegenwoordiging van burgers in districten verloren gaat bij dit systeem. Veel van het werk dat gestopt is in decentralisatie dreigt hiermee aangetast te worden. Bouva: “We moeten geen gecentraliseerde macht hebben, waarbij een verzwakking optreedt van verafgelegen districten.”
Gemengd stelsel
Bouva stelt een combinatie van beide voor, waarbij er een districtenvertegenwoordiging is in het parlement. Een proportie daarvan valt onder het landelijk evenredigheidsstelsel. “Wat die proporties moeten zijn, zal de discussie moeten uitwijzen”, zegt de parlementariër. Zijn partij, de NDP, buigt zich nog altijd over dit vraagstuk. Echter, de totale fractie in DNA heeft hierover nog geen standpunt ingenomen.