Onder grote belangstelling is dinsdagavond de film expo ‘Diimi Doti’ geopend. Deze filmexpo gaat over hoe de Saamaka stam hun aardewerk (keramiek) maken. De kennis hebben ze gedeeld om ervoor te zorgen dat het niet verloren gaat en dat het kan bijdragen aan het behoud van de Surinaamse cultuur.
De film is geproduceerd op initiatief van Archeoloog Cheryl White, verbonden aan de faculteit der Humaniora van de Anton de Kom Universiteit.
Het doel van de documentaire is om het proces van het vervaardigen van traditionele Saamaka aardewerk vast te leggen. In de documentaire is het proces vanaf het verzamelen van het materiaal, de voorbereiding, het construeren, afwerken en bakken, stapsgewijs belicht.
White geeft aan dat aarde potten van de Saamaka in de openlucht worden gebakken, anders dan bij bijvoorbeeld aardewerk dat in een oven wordt gebakken. Ze geeft aan dat het verschil met de potten van de Saamaka stam is, dat ze op een lage temperatuur worden gebakken. Het hoogste temperatuur dat is gemeten tijdens het bakken van potten is 750 graden Celsius.
In de archeologie wordt dit proces ‘laag vuur aardewerk genoemd’. Deze manier van bakken is volgens haar een eerbetoon aan de Afro-diaspora culturen.
De potten die de Saamaka maken worden veelal gemaakt uit boombasten, klei en Houtskool die fijn gestampt zijn en met elkaar worden gemengd. White zegt dat het op deze manier soms jaren duurt, voordat het rauw materiaal is gedroogd, voordat de potten kunnen worden gemaakt. Dit maakt dat het proces beter moet worden gewaardeerd en het geeft archeologen ook betere inzichten van het materiaal dat zij kunnen tegenkomen bij werkzaamheden.
Het potten bakken bij de Saamaka stam is een culturele activiteit die niet gewaardeerd wordt, zegt White. Eerder dan deze documentaire bestond er volgens haar ook geen goede documentatie. “De laatste documentatie die wij zijn tegengekomen als archeologen van aardewerk van de Saamaka, komt uit de encyclopedie van Suriname die enkele jaren na de onafhankelijkheid is gepubliceerd. Daarin is opgenomen dat de enige marron potten die men zal tegenkomen, die zullen zijn wat in hun collectie is opgenomen. Dit, omdat mensen deze aardewerken niet meer vervaardigde”.
Echter, geeft de archeoloog aan dat dit niet waar is. Het proces van potten bakken heeft altijd plaatsgevonden, er is nooit een onderbreking geweest. Het enige wat niet is gedaan is dat er geen documentatie hierover is gemaakt.
Het idee tot het maken van een documentaire over Saamaka aardewerk kwam vorig jaar toen archeologen bezig waren met een project over orale traditie in Boven-Suriname. De documentaire ‘Diima Doti’ is gemaakt in de dorpen Pikin Slee, Futunakaba en Botopasi. De documentaire ‘Diima Doti’ is de eerste van zeven geplande activiteiten, die tot september 2023 zullen lopen. 
White zal samen met het ministerie van Onderwijs, Wetenschap en Cultuur mogelijkheden willen bekijken om deze documentaire beschikbaar te stellen voor de gemeenschap, voornamelijk voor scholen. Directeur Roseline Daan die aanwezig was heeft haar ondersteuning toegezegd bij de verspreiding van de informatie, ten behoeve van de Surinaamse gemeenschap.
