De status van cancer awareness in Suriname is slecht. “Er is nog steeds een taboe in Suriname, waardoor men te laat naar de dokter gaat. Bij deze ziekte is te lang wachten funest”, zegt Astrid van Eer, secretaris van de stichting Kanker Diagnostiek Preventie Suriname (KDPS). 4 februari is Wereld Kanker Dag. Dan wordt er wereldwijd stilgestaan bij de impact van kanker.
Het is niet bekend hoeveel personen in Suriname kanker hebben, omdat de statistieken niet goed worden bijgehouden. Van Eer vertelt dat er volgens de Wereldgezondheidsorganisatie jaarlijks 1500 kankerpatiënten erbij komen. In Suriname en de regio is kanker de tweede leidende doodsoorzaak. “Men gaat pas naar de dokter wanneer het te laat is. Dan moeten er ernstigere ingrepen worden gedaan en zwaardere behandelingen worden gepleegd. Hetgeen ook veel geld kost”, vervolgt zij.
“Als je jouw lichaam goed kent en de aanwijzingen van klachten weet, dan ben je een stuk verder en ga je op tijd naar de dokter”. De slogan van stichting KDPS is ‘Kennis geeft Kracht’. “Met kennis ben je minder bang en weet je wat je te wachten staat”, aldus Van Eer.
De Surinaamse gezondheidszorg heeft enige invloed op de kankerzorg in Suriname. “De kankerzorg in Suriname is redelijk als je eenmaal de uitslag hebt, want dat laat ook langer dan een week op zich wachten. En zoals men weet; kanker groeit door als je wacht, zeker als erin is gesneden of geprikt. Verder is het triest dat de kankerpatiënten op gegeven moment zelf hun medicatie moeten betalen, omdat de verzekeringsmaatschappijen dit niet volledig vergoeden”.
Vandaar de crowdfundingsacties, geeft ze aan. “Onze stichting probeert met de fondsen die ze verkrijgen van de lezingen en verkoop van hun boekje ‘De T van Takrusiki, de K van kanker’ deze patiënten en hun families te ondersteunen. De behandelingen en de medicatie is heel duur. Ik ken mensen die hun huis verkopen of een 2e hypotheek nemen om hun behandeling te kunnen betalen. Triest!”, aldus Van Eer.
Voor het onbekend aantal kankerpatiënten in Suriname zijn er 3 oncologen, artsen die gespecialiseerd zijn in deze ziekte. “Onco is een ander woord voor tumor of gezwel”, legt Van Eer uit. “Soms moet je zelf je medicamenten laten halen via de apotheek en dan ga je daarmee naar de afdeling oncologie om poliklinisch te worden behandeld”, zegt ze over de behandeling.
Zij is van mening dat awareness erg belangrijk is. “De samenleving kan preventief zich goed laten informeren, gezond eten, onbespoten groente, weten wat je eet, dus zelf klaarmaken, zodat je zeker weet wat allemaal in je eten zit”, zegt ze. Er is nog meer dat de samenleving kan doen om kanker te helpen voorkomen. “Verder veel bewegen door zelf de tuin schoon te maken en niet met pesticiden het onkruid te spuiten, hetgeen wordt ingeademd door de omgeving en in drinkwater van huisdieren terechtkomt. Sporten en veel meer lopen en fietsen. Je immuunsysteem goed boosten, zodat je lichaam het begin van kwaadaardige cellen zelf opruimt. Niet te lang stressend leven. Leren loslaten. Op tijd gaan slapen. Geen roofbouw op je lichaam plegen. Zorg goed voor jezelf”.
Voor degenen die met kanker geconfronteerd worden, kan de samenleving het leven ook draaglijker maken. “Wees lief voor elkaar, niet te veel schelden en mopperen. Geef veel aandacht aan de kankerpatiënt. Zonder je niet van hem of haar af. Geef veel aandacht, liefde en hulp. Dat is al een deel van de genezing”. Van Eer adviseert ook nog om bij klachten die langer dan 10 dagen duren, naar de dokter te gaan. “Schrijf elke verandering van je lichaam op en neem dat mee naar de dokter. Mocht je kankerpatiënt zijn, ga niet alleen naar de dokter; twee horen meer dan een”. KDPS is op 15 februari in Brokopondo om voorlichting te geven over kanker.