Er heerst nog grote onrust onder de inheemse gemeenschappen. Het nog niet erkennen van de grondenrechten, onderzoek van de moord op de twee inheemse mannen en de 5 mannen die nog in de gevangenis zitten, zijn enkele van de zaken die bijdragen aan deze onrust binnen de inheemse gemeenschappen.
Lloyd Read, Kapitein van Pierre Kondre/Kumbasie zegt dat het voor vele dorpshoofden een uitdaging is om de gemoederen rustig te houden. Vele leden van de gemeenschappen zijn niet blij dat er maar geen schot in de zaak komt als het gaat om bovengenoemde zaken. Vooral omdat er bijna tot geen geloof meer is in de politiek en de regering om de grondenrechten in orde te maken. “We weten niet hoe lang we de mensen rustig kunnen houden. Ik vrees dat er weer eens een uitbarsting zal komen zoals op 2 mei”, voorspelt Read.
Velen van de inheemsen in Pikin Saron zijn getraumatiseerd door het machtsvertoon van de politie sinds 2 mei, dat zegt Audry Christiaans, inheemse activiste. De politie en andere gewapende machten zijn aanwezig, niet voor de veiligheid van Inheemsen, maar om personen die economische activiteiten uitvoeren in het woon- en leefgebied van de inheemsen te beschermen. “Zo zien de inheemsen dat. We worden per slot van rekening ook beperkt in onze bewegingsvrijheid hierdoor. De concessies die zijn uitgegeven komen wel in onze woon- en leefgebieden voor. Vele van de bewoners kunnen of willen geen politie zien, vooral de nabestaanden van de twee overleden mannen die hebben gestreden voor onze rechten”, zegt Christiaans.
Read heeft eerder in een presentatie aan de regering voorgehouden dat verschillende regeringen zich opstellen als gouverneur van Sommelsdijk als het gaat om de erkenning en behandeling van de inheemsen wat betreft grondenrechten. Waarom de wetten maar niet kunnen worden aangenomen en erkend kunnen worden is volgens Read te wijten aan belangen die er spelen. “We weten dat ons woon- en leefgebied rijk is aan natuurlijke hulpbronnen. Er is een honger naar grond van onze gebieden en daarom ervaren we het als aanvallen die worden gepleegd op onze gebieden. Nu pas komen dorpen tot de ontdekking dat er concessies in hun woon- en leefgebieden zijn uitgegeven”, zegt Read.
Het moet volgens Read geen vreemd verhaal zijn als er plotseling weer een uitbarsting komt. Want dat is vaak genoeg het verhaal volgens de kapitein van Pierre Kondre. “Wij hebben ook het recht op collectief eigendom en daar voorziet het Kalina Lokono vonnis in, maar er wordt geen uitvoering aan gegeven”, aldus Read.