Inleiding
Aan de vooravond van 2024 leven we in de wetenschap dat door de manier waarop wij als mensen op planeet aarde hebben geleefd en nog steeds voortleven, het milieu, economieën en de leefgemeenschap van miljarden mensen onherstelbaar zijn aangetast. Het is duidelijk dat ons ‘welzijn’, het lichamelijk en geestelijk welbevinden van mensen, voortdurend de tweestrijd met ‘welvaart’ in de naam van vooruitgang verliest. De mate waarin financiële criminaliteit terrein wint en ontelbare slachtoffers maakt, heeft onherroepelijk desastreuze gevolgen voor de mens, zijn voortbestaan en de natuur.
Het streven naar een menswaardig bestaan kent soms successen, maar ook talloze uitdagende omstandigheden en risico’s. Denk aan mensenhandel als grootste criminele markt ter wereld en samenloop met andere misdaden zoals drugs– en wapenhandel. Hoewel de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM) slavernij en slavenhandel in iedere vorm verbiedt, is de realiteit dat omstandigheden zoals armoede, economische verschillen, gebrek aan onderwijs, migratie van het platteland naar de stad en probleemgezinnen, kinderarbeid, kinderverkoop en kinderprostitutie in stand houden. Naast internationale verdragen, nationale wetgeving, toezicht en handhaving van landen vragen verscheidene niet-gouvernementele organisaties (NGO’s) aandacht van de internationale gemeenschap voor mensenrechtenkwesties en het naleven van mensenrechtenprincipes. Ook is daar het in 2002 opgerichte Internationaal Strafhof, het belangrijkste internationale strafhof voor het onderzoeken, vervolgen en berechten van personen die zich schuldig hebben gemaakt aan genocide, misdaden tegen de menselijkheid, oorlogsmisdaden of het misdrijf agressie. Ondanks al deze inspanningen draait de bedrijfsvoering van de georganiseerde misdaad op volle toeren zoals misschien nooit tevoren en floreert de fabriek van de wapenhandel om oorlogen te voorzien van middelen!
Uiteindelijk leiden alle vormen van financiële criminaliteit ertoe om het wereldwijde financieel systeem te misbruiken en de gegenereerde gelden verkregen door de criminele miljardenindustrie wit te wassen. Het kan niet anders dat deze laatste ontwikkeling veelal gepaard gaat met individualisme, een onvervulbare honger naar macht en geld én een geleidelijke terugval van menselijke waarden!
Wat zijn ‘waarden’ en hoe ontstaan ze?
Waarden zijn de dingen die we belangrijk vinden in het leven en richting geven en betekenis aan ons bestaan. Ze zijn niet zichtbaar, maar weerspiegelen zich in ons gedrag. Waarden zijn niet afhankelijk van intelligentie of denkwijze en kunnen verschillen per persoon, locatie en cultuur. Waarden worden gevormd door onze omgeving, zoals familie, vrienden, religie, onderwijs, geografie, historische gebeurtenissen, economie en media. We zijn niet volledig verantwoordelijk voor onze eigen waarden, maar worden sinds onze kindertijd beïnvloed door onze omgeving.
Tot de belangrijkste menselijke waarden behoren onder meer:
• Vrijheid
• Respect
• Eerlijkheid
• Verdraagzaamheid
• Gelijkheid
• Rechtvaardigheid
• Vriendelijkheid
• Vrede
• Liefde
• Veiligheid
Hoe belangrijk elk van deze waarden wordt gezien, kan voor iedereen echter anders zijn. Ook de normen die voortvloeien uit de waarden kunnen per stad, land of cultuur enorm verschillen.
De rol van omgevingsfactoren in het bijzonder de media
Wij mensen worden beïnvloed door onze omgeving waaronder familie, vrienden, religie, onderwijs en de mate van welvaart. Ook de media dragen systematisch bij aan de afname van waarden en vervaging van normen. Hierdoor neemt onze betrokkenheid bij wereldgebeurtenissen, zoals oorlog, hongersnood, natuurrampen en mensenrechtenschendingen, af. Globalisering speelt hierbij een rol, omdat het onze verbondenheid met de wereld vergroot. Het idee van wereldburgerschap kan zorgen voor universele morele waarden. Normen vervagen als gevolg van de wereldwijde achteruitgang op alle niveaus.
Het belang van waarden en normen in opvoeding
Het is cruciaal om waarden over te brengen in opvoeding. Oudere generaties moeten levenslessen doorgeven aan jongere generaties. Een opvoeding gebaseerd op menselijke waarden geeft kinderen veiligheid, vertrouwen en kracht. Ze weten wat goed is en wat ze van anderen kunnen verwachten.
Conclusie
Waarden en daaruit voortkomende normen dienen richtlijnen te vormen voor ons leven, Waarden zijn dan helder voor het gebruik van onze capaciteiten, gedrag en omgang met onze medemens. Het pakket aan waarden dient ons duidelijkheid te bieden wat ‘goed’ en ‘kwaad’ is. Daarom is het publieke debat over waarden en normen essentieel voor het motiveren en beïnvloeden van de aandacht, ervaring, gedrag en capaciteiten van mensen! Dit kan positieve maatschappelijke veranderingen teweeg brengen in onze samenleving en de weerbaarheid tegen financiële criminaliteit versterken. Waar verschillende omgevingsfactoren zoals familie en vrienden, religie en religieuze gemeenschappen, onderwijs steeds meer terrein verliezen als invloedrijke maatschappelijke spelers heeft dit gevolgen als afbreuk van bestaande waarden en optredende normvervaging. Het is belangrijk dat waarden worden doorgegeven aan de volgende generaties en richtinggevend zijn voor de toekomst in de strijd tegen financiële criminaliteit!
Voor het vergroten van het collectief maatschappelijk bewustzijn over financiële criminaliteit in Suriname nodigt de Stichting Fight Financial Crime Suriname u uit om mee te kijken, denken, praten en schrijven! Voor nadere informatie kunt u contact met ons opnemen ([email protected]).
