Wageningen: “Ik vrees voor lange termijn gezondheidsklachten”

Al zes weken lang wordt Wageningen geteisterd door rookoverlast. Het is tot nu toe niet bekend wat de oorzaak is van de bosbranden, maar voor Jennifer moet het zo snel als mogelijk opgelost worden. Zij maakt zich vooral zorgen om de algehele gezondheid van Wageningen. “Ik vrees voor lange termijn gezondheidsklachten. Het moet ons niet verbazen dat wij na jaren mensen gaan krijgen met aandoeningen aan hun longen of zo.” Ook de zusters van Petronella Ziekenhuis maken zich druk om de patiënten. “Er is inderdaad een toename van mensen die binnenkomen met ademhalingsproblemen. Hier is het tot een spoedpost gemaakt en we hebben vernevelaars gekregen om de nodige hulp te bieden”, zegt een zuster.

Veel mensen hebben vooral in de avond last van de rookoverlast, alleen voor Henk* lijkt het wel de hele dag. Zijn huis lijkt niet ver te zijn waar de brand zich bevindt, aan de overkant van zijn huis staat alleen bos, maar het ligt in een waas van witte rook. Dat waait nu bij tij en ontij zijn huis binnen. “Gelukkig ben ik alleen en zijn de kinderen weg, die wonen niet hier, maar voor een alleenstaande seniore burger is het niet fijn”, zegt Henk die voor zijn poort staat. Zijn huis is ook potdicht, hij maakte zich klaar om de fiets te pakken om ergens anders te gaan om even de rook te ontvluchten. Iemand anders zegt dat de rook soms zo erg is dat men wakker wordt en nauwelijks goed kan ademen. “Een van de keren was het zo erg, maak niet uit hoe potdicht je alles maakt, er was een dikke laag in rook in je huis. Het bleef gewoon hangen.”

Het is zeker niet makkelijk om te ‘wennen’ aan de rookoverlast. Voor Jennifer was het in het begin heel moeilijk, ook voor leerlingen was het lastig. “Ik merkte op dat ze wat suf werden en eentje werd zo misselijk dat die moest overgeven. Ik had het zelf op een gegeven moment ook”, vertelt Jennifer. Zelf is haar jongste kind astmatisch en is het levensgevaarlijk voor haar kind. “Alles is potdicht, de kinderen spelen nauwelijks buiten meer. Ik moest ze uitleggen dat buiten spelen even niet kan, omdat er sprake is van rookoverlast, dat is natuurlijk niet leuk voor de kinderen.” Er staat bij Jennifer thuis wel een tas klaar om elk moment uit Wageningen te gaan. “Als mijn jongste het niet meer aan kan dan gaan we weg, dus alles staat stand-by, voor nu zijn we er gewoon nog.”

Dode dieren

Maar niet alleen de mens moet wennen aan rookoverlast, ook dieren, zegt Jennifer. “Mensen die kippen kweken bijvoorbeeld, ik heb van iemand begrepen dat door rookoverlast enkele kippen van haar zijn doodgegaan. Het is een groot verlies voor iemand die in het klein kippen aan het telen is om wat bij te verdienen”, zegt de juf. Voor de ondernemer die een vleesverwerkingsbedrijf heeft op Wageningen is er geen keus om zijn bedrijf draaiende te houden, ondanks de rookoverlast. “Als ik alles ga sluiten, dan zitten 11 personen in Wageningen zonder werk en dat willen we ook niet. We doen er alles aan om alles zo potdicht mogelijk te houden, zodat we geen last ondervinden.” Momenteel is hij zelf in Apoera, maar niet om de rook zozeer te ontsnappen. “Ik ben hier voor een sterfgeval, maar ben wel blij dat ik de rook even kan ontsnappen”, zegt hij.

Evacuatie

Vicepresident Ronnie Brunswijk heeft vorige week in de Nationale Assemblee aangegeven dat de regering mogelijkheden bekijkt om de bewoners van Wageningen te evacueren. Of dat zo handig is betwijfelt Jennifer.  “Waar moeten de mensen naar toe? Niet iedereen heeft geld om te evacueren. Blijven met familie in de stad is ook in deze tijd moeilijk, want alles is duur. Je wilt geen last zijn voor anderen. De regering moet inkomen als ze ons willen evacueren”, merkt Jennifer op.

NCCR-coördinator Jerry Slijngaard heeft evacuatie inderdaad besproken, maar het is naar zijn inziens nog niet aan de orde. Er komt ook veel meer aan te pas als men praat over evacueren, merkt Slijngaard op. Volgens Jennifer is het behalve over geen financiële middelen beschikken ook moeilijk om weg te gaan van huis. “Mensen hebben andere verantwoordelijkheden zoals de kippen en dieren die ze houden. Vele Wageningenaars zijn in de landbouw of hebben dieren, dus ze kunnen niet zomaar weggaan”, zegt Jennifer.

Rookoverlast Guyana en Apoera

In de Guyanese media is ook verschenen dat bepaalde delen last ondervinden van de rookontwikkeling in Wageningen. Vooral bewoners van de omgeving Boven-Corentyne, Regio zes, hebben last van de rook. Dit meldt directeur Kemraj Parsram van de Environmental Protection Agency (EPA) van News Room Guyana. Ondertussen vertelde kolonel Nazrul Hussain, directeur-generaal van de Civil Defence Commission (CDC), aan de News Room dat het Regional Disaster Response Mechanism is geactiveerd en dat verschillende instanties voor rampenrisicobeheer ook de situatie in de gaten houden. De rookwolk begon dinsdag bij de Guyanese bewoners, maar volgens een bewoner die in Skeldon woont, klaarde de rook om 08.00 uur op. Op woensdag werd de rook dikker en duurde het langer om op te trekken. De overlast betreft personen van no. 63 Beach tot Crabwood Creek. Ook op Apoera lijkt er een dikke laag rook te zijn. Enkele bewoners geven aan dat het voor overlast zorgt, vooral in de avonduren blijven de rookwolken hangen. De rook blijft tot in de ochtenduren hangen en waait dan overdag weer over tot het weer avond is. Het is hoogstwaarschijnlijk ook afkomstig van Wageningen.

Verstoken van Onderwijs

Sinds het bekend is van de rookoverlast, heeft het ministerie van Onderwijs aangegeven dat het ministerie de deuren van de school zal sluiten tot nader order. Volgens Jennifer is het bijkans twee weken dat er geen les wordt gegeven op school. “De achterstand die we gaan krijgen zal immens zijn om in te halen”, zegt zij bezorgd. Er is volgens haar al een achterstand bij de kinderen sinds de covid-pandemie. “Met nog een achterstand erop denk ik niet dat ze de peilingtoets gaan halen”, merkt Jennifer op. Ze is ook niet zeker of de school op maandag zal starten, er is volgens haar nog niks bekend gemaakt, hoewel er nu wel minder last is van de rookoverlast. “Ik weet ook niet of de kinderen gaan komen, omdat velen van hen niet hier zijn, ze zijn uit Wageningen vertrokken.”

Laat aan de bel getrokken

Er is heel veel kritiek over de aanpak en reactie op dat wat gebeurt in Wageningen. Volgens Jennifer krijgt haar district altijd een stiefmoederlijke behandeling. “Alleen tijdens de verkiezingen lijkt men Wageningen te kennen, wanneer men stemmen nodig heeft. Ik hoop dat Wageningen wakker wordt en voor hun rechten op komt.” Al in 2019 zou Wageningen last hebben gehad van grote bosbranden, toen duurde het echter niet langer dan 2 weken voor de samenleving tot alles weer naar normaal ging. Volgens Slijngaard zou het deze keer ook weer het geval zijn. “NCCR is er dus pas later aan te pas gekomen en misschien is er daardoor ook later aan de bel getrokken”, zegt Slijngaard.

Jennifer is het gedeeltelijk eens met Slijngaard, maar de gemeenschap van Wageningen heeft al eerder aan de bel getrokken. Het moest volgens haar veel eerder zijn aangepakt. “Want nu zitten we zes weken verder.” Er zijn ook vele suggesties gedaan vanuit de samenleving om de bosbranden aan te pakken. “Maar of ze de suggesties hebben meegenomen moeten we nog merken.” Een van de suggesties was het gebied onder water zetten, maar er is volgens haar genoeg water om dat binnen enkele dagen te doen. “Laat de natuur dan maar afrekenen met het overtollige water”, merkt een leerkracht op. Er zou volgens haar veel sneller hulp van het buitenland ingeschakeld moeten worden, “maar ook dat laat lang op zich wachten terwijl onze gezondheid eraan gaat”, merkt Jennifer op. Zij hoopt dat er gauw een oplossing komt, want langer volhouden in de rook is geen optie.