Armand Zunder, voorzitter van de Nationale Reparatie Commissie Suriname, blikt tevreden terug op de discussie na de toespraak waarin de Nederlandse premier, Mark Rutte, excuses aanbiedt voor het slavernijverleden.
Zunder was een van de genodigden die de toespraak vandaag live heeft gevolgd met de Nederlandse minister van Rechtsbescherming, Franc Weerwind.
Het is niet duidelijk of Zunder blij is met de toespraak, maar hij zegt de excuses die vandaag zijn aangeboden door Rutte niet te aanvaarden. “We gaan dit eerst intern bediscussiëren en de Surinaamse regering adviseren of ze die zo moeten aanvaarden en hoe ze de excuses zouden moeten aanvaarden”, merkt Zunder op. Hij benadrukt wel dat het een goede eerste stap is naar het traject van excuses.
In de media zijn er tal van berichten verschenen dat op 19 december excuses zouden worden aangeboden, echter, heeft de Nederlandse regering dit nooit bevestigd. Er is veel kritiek geleverd op de Nederlandse regering over de gekozen datum. Desondanks is Zunder niet verrast dat er ondanks de kritiek excuses zijn aangeboden. “De datum is niet zo belangrijk, belangrijk is de inhoud en daarop hebben wij wel kritiek”, zegt Zunder.
Rutte heeft in zijn toespraak niet gesproken over de gruwelen die mensen zijn aangedaan tijdens de slavernij, er is geen verantwoording genomen voor die daden en er is ook niet gezegd dat zij ook daar aansprakelijk voor zijn. “Er moet een programma voor herstel worden ontwikkeld.”
Zunder maakt duidelijk dat excuses zonder herstel niet gemeend zijn. “We gaan niet voor miljoenen, maar miljarden aan reparatie die betaald moeten worden”, zegt Zunder aan de pers.
In een eerder gesprek met Key News zei Zunder al dat excuses en reparatiebetaling onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Dit zei hij nadat Rutte zei dat Nederland geen reparatie zal betalen, maar wel een bewustwordingsfonds over de slavernij beschikbaar zal stellen. Er zou Euro 200 miljoen beschikbaar worden gesteld in het fonds.
Een ander kritiek die Zunder heeft op de toespraak van Rutte is dat de Inheemsen niet zijn genoemd. Zunder ziet het als een omissie, want eigenlijk zouden de Inheemsen als eerst genoemd moeten worden in het lijstje van excuses. “Want ze hebben land van de Inheemsen afgepakt. En de Inheemsen hebben nu een strijd ingezet voor grondenrechten.”
Met het bieden van de excuses aan de landen, is er geen punt gezet achter het slavernij verleden. Integendeel is er een komma, zegt Rutte in zijn toespraak. Met de komma van Rutte was Zunder wel tevreden. Hij ziet dat daarmee in 2023 het traject van excuses wordt ingezet. “Een duidelijke actie van zijn komma is dat de koning, Willem Alexander dus op 1 juli 2023 aanwezig zal zijn bij de herdenking in Amsterdam, Oosterpark.” Echter, zegt Zunder dat het aanwezig zijn van het koninklijk huis in Amsterdam op 1 juli normaal gebruik is.
“De Surinaamse regering zou hem moeten uitnodigingen naar Suriname voor 1 juli om de excuses aan te bieden”, merkt Zunder op. Zunder hoopt dat volgend jaar op 1 juli de echte excuses worden aangeboden door de Nederlandse regering.