Amnesty International concludeert in een uitgebreid rapport dat Israël zich schuldig maakt aan genocide in Gaza. Hiermee is Amnesty de eerste grote mensenrechtenorganisatie die deze zware beschuldiging uitspreekt.
Volgens het 300 pagina’s tellende onderzoek probeert Israël de Palestijnse bevolking opzettelijk geheel of gedeeltelijk te vernietigen. Genocide wordt door de Verenigde Naties gedefinieerd als het opzettelijk vernietigen van een groep mensen vanwege hun nationaliteit, etniciteit, ras of religie. Het bewijzen van genocide is echter juridisch ingewikkeld, omdat het aantonen van ‘opzet’ een hoge drempel heeft.
Amnesty baseert zijn bevindingen op een analyse van vijftien luchtaanvallen, meer dan tweehonderd interviews met nabestaanden, satellietbeelden en uitspraken van Israëlische functionarissen. Volgens secretaris-generaal Agnès Callamard voldoet Israël aan drie van de vijf criteria voor genocide: het doden van leden van een groep, het toebrengen van ernstig lichamelijk of geestelijk letsel en het creëren van omstandigheden die gericht zijn op de vernietiging van de groep. Amnesty plaatst deze handelingen in de bredere context van onteigening, apartheid en bezetting. Daarnaast stelt het rapport dat Israël systematisch nalaat burgers te ontzien en geen veilige doorgang biedt bij evacuaties, waardoor de omstandigheden in Gaza onmenselijk worden.
Israël heeft deze beschuldigingen niet beantwoord, maar heeft eerdere soortgelijke aantijgingen altijd verworpen en beroept zich op zelfverdediging. Het Internationaal Gerechtshof (ICJ) en het Internationaal Strafhof (ICC) onderzoeken al mogelijke oorlogsmisdaden in Gaza. In januari oordeelde het ICJ dat Israël genocide moet voorkomen, maar een definitieve juridische uitspraak kan nog jaren duren.
Tegelijkertijd lopen er arrestatiebevelen van het ICC tegen Israëlische leiders zoals premier Benjamin Netanyahu wegens vermeende oorlogsmisdaden. Ook Hamas-leiders worden verantwoordelijk gehouden voor ernstige misdaden, zoals de aanvallen op Israël op 7 oktober 2023 waarbij honderden burgers omkwamen.
De humanitaire situatie in Gaza is extreem. Tienduizenden Palestijnen zijn gedood, waaronder een groot aantal vrouwen en kinderen. Er is sprake van een grootschalige humanitaire crisis, waarbij Israël de toegang tot noodhulp, elektriciteit en communicatie sterk beperkt. Amnesty roept landen op om de situatie als genocide te erkennen en actie te ondernemen, zoals het afdwingen van een staakt-het-vuren. Het rapport is bedoeld als een wake-up call om het lijden van de Palestijnen te stoppen en verdere escalatie te voorkomen.