Ik ben een groot voorstander van referendum. Dat steek ik nooit onder stoelen of banken en ook op het gebied van deze persoonlijke zorgen die ik mij maak. Zorgen die ik dus wil delen met geheel de samenleving om te weten of ik het aan het verkeerde eind heb. Het betreft de Franse lessen die in Suriname worden gegeven onder leiding van de heer Ruben del Prado.
Meerdere malen heb ik deze mijnheer geattendeerd op het feit dat het Nederlands taalniveau onder een enorm deel van de jeugd ver onder het nulpunt is gedaald, mede door de armoede veroorzaakt door het wanbeleid van ook deze regering. Het enige antwoord dat ik mocht ontvangen is dat het de schuld van de leerlingen zelf is. Ze willen niet leren. Natuurlijk zal dat ook weleens het geval zijn, maar naar school gaan met een lege maag, komende uit een buurt waar er helemaal geen rekening wordt gehouden met burengerucht, dus ook niet met kinderen die hun slaap hard nodig hebben, is goede concentratie op school niet zo evident.
Maar waarom zet de heer del Prado zich dan niet in voor het Nederlands? Misschien is de financiële steun vanuit Nederland voor zo’n project niet toereikend. De heer del Prado spiegelt de studenten een rooskleurige toekomst in Frankrijk voor en tegen mij zei hij dat er deuren en ramen zullen opengaan voor de jongeren. Ik weet uit ervaring hier in Frans-Guyana dat dat gewoon gouden bergen zijn. De enige deur die wagenwijd wordt opengezet is die waardoor de Fransen binnenwandelen. Er lopen een heleboel jongeren van Surinaamse afkomst rond in F-G die vaak zelfs hier geboren zijn en over uitstekende papieren beschikken en TOCH NIET aan de bak komen. Werk vinden is zelfs voor veel echte Fransen een enorm probleem, zoals overal in Europa. Ik kan me niet voorstellen dat de heer Del Prado dit redelijk groot project, dat zich uitstrekt van Paramaribo tot Moengo en Albina, uit eigen zak bekostigt.
Ik ben ervan overtuigd dat de Fransen van de verschrikkelijke puinhoop die Suriname vooral in het oosten nu is, gebruikmaken om hun taalgebied op slinkse wijze te vergroten ten koste van het Nederlands en later ook het Surinaams. De Fransen kennende, gooien ze er zeker een flink kapitaal tegenaan. Want eenmaal men het Frans machtig is, is de stap naar het creole een hele kleine. De Franse nazaten van slaven en anderen hebben niet de stommiteit begaan zoals de professoren die ons Sranan Tongo in elkaar hebben geflanst. Ze hebben de klinkers niet veranderd. Ou wordt nog steeds in het creole uitgesproken als de Nederlandse oe en ook zo geschreven. Terwijl wij dwazen de oe hebben vervangen door een klinker die in Suriname alleen in het Spaans wordt gebruikt, de u.
Maar dat is een ander debat dat ik in het openbaar zou willen voeren want, iedereen die wat kennis van talen heeft, weet dat de schrijfwijze van het Surinaams een enorme stupiditeit is geweest. Frankrijk organiseert leuke, gezellige zaterdagen in Paramaribo met amusement, films, versnaperingen enz. om de Franse lessen zo aantrekkelijk mogelijk te maken om onze jeugd te lokken het Frans te leren. Ik denk vooral de gegoede jeugd, want arme kinderen kunnen zich dat niet permitteren. Voor Albina, Moengo en omstreken is de toestand nog dreigender. De heer Del Prado vertelde me trots dat er binnenkort 71 leraren in het Frans zullen worden opgeleid om de (“arme”) kindertjes van die gebieden ook het Frans aan te leren. Velen weten het niet, maar Brussel is eigenlijk een Vlaamse stad die door de Fransen veroverd is d.m.v. hun taal.
Als we niet oppassen en als Nederland blijft wegkijken, zullen we binnenkort niet moeten schrikken als iemand niet meer schrijft GUDE MORGEN vanwege de invloed van de achterlijke schrijfwijze van het Sranan Tongo maar waarschijnlijk GOUDE MORGEN. Ik hoop echt dat ons volk een dam zal opwerpen, niet alleen in het oosten maar ook in Paramaribo zelf, tegen deze linguïstische expansie van de Fransen. Ik vind dit werkelijk schandalig, temeer omdat van Franse zijde gewoon op ons wordt neergekeken. Dat was duidelijk te merken aan die witte Fransman die dacht dat de woedende menigte zoveel ontzag voor hem zou hebben dat hij er wel even doorheen kon lopen.
Een houder van een Surinaams paspoort kan niet eens via F-G afreizen naar Nederland via Parijs. Een visum bemachtigen, zelfs voor F-G is alsof men een stoel in de hemel wil bemachtigen. Maar de Fransen mogen wel doodleuk Suriname binnenwandelen tegen betaling van een entry fee. Volgens mij zijn de Fransen bezig te proberen het heel oostelijk gebied taalkundig gewoon onder hun controle te krijgen en wie weet, staat er nog wel meer op hun verlanglijstje. Zo hebben ze dat vaker in de geschiedenis gedaan.
Graag wil ik weten of mijn bezorgdheid ongegrond is.
Robby Chin-A-Loi
