Wat een drukke periode. 360 graden aan onderwerpen, die individueel veel zeggen en in samenhang misschien nog meer. Wan lo bonjo, san ab’ meti (veel kluiven, met vlees.) En dit geval zitten er ook bonjo’s tussen waarvan niemand wist dat die überhaupt nog onderin de vrieskist lagen.
Wie zich nog kan herinneren in welke sfeer die hele deal van de staat Suriname met internationaal goudbedrijf Kaloti werd besproken en behandeld meer dan tien jaar geleden, kan bijna niet verrast zijn van de recente onthullingen.
De Kaloti-kwestie stonk toen en nu nog meer. Het verschil is dat nu niet bevestigd is dat er een bron is die de onaangename geur veroorzaakt(e). En ook is, voor een deel tenminste, aan het licht gekomen wie deel is van die stinkende troep.
Door Desi Bouterse en Co, die het toen voor het zeggen hadden in het land, werd steevast ontkent dat de geur die de gemeenschap, de pers en de toenmalige oppositie waarnamen, echt was. Het kwam erop neer dat iedereen, behalve degenen die de overeenkomst goedkeurden, te dom waren om te begrijpen hoe geweldig deze deal voor Suriname was.
Nu is bevestigd dat Mama Sranan schaamteloos is misbruikt en dat zij en haar kinderen jaren voor tientallen miljoen benadeeld zijn/worden. Dit misbruik kon gebeuren met de goedkeuring van de NDP en Bouterse, de man die door zijn aanbidders wordt neergezet als de uber-Surinamer.
Bijna niets is zo onterecht als die bewering, zo blijkt voor de zoveelste keer. Hij en degenen die bepaalden, gaven toestemming aan vooral hebzuchtige niet-Surinamers om Mama Sranan en haar kinderen onophoudelijk te verneuken. En de overeenkomst met Kaloti loopt door, als we het willen of niet.
Maar kan het dat de NDP met de Kaloti-onthullingen eindelijk een keertje aanleiding ziet om zich te schamen voor de rol die ze heeft gespeeld in de verscheidenheid aan ellende en corruptie, die sinds 1980 over Suriname zijn gekomen?
Ramon Abrahams, Bouterse’s militaire, politieke en persoonlijke tweemans, werd in het afgelopen weekend, terwijl hij weer een SARK Savanna Rally aan het rijden was, binnen zijn partij verder aan de kant gezet.
Een paar maanden geleden, toen hij zich opmaakte om de hamer over te nemen van zijn voortvluchtige mati Bouta, werd Jenny Simons op de voorzittersstoel geplaatst. In het afgelopen weekend werd Abrahams, lijkt het, zonder dat hij daar zeggenschap in had, afgezet als voorzitter van de verkiezingscommissie van zijn partij. Willen ze echt af van Abrahams? (en ook Bouterse?)
Dat zou betekenen dat de NDP dus wel een konsensi en yeye (geweten en ziel) heeft. Dat is nu even een onthulling die nauwelijks te bevatten is. De veiligste gok in deze is dat het weer eens symboolpolitiek is vanuit de NDP. Doen alsof ze zich schamen om straks weer te kunnen bedriegen.
Een toetje op het Kaloti-verhaal is zeker wel de bedenkelijke rol van advocaat Gerold Sewcharan, onder president Chan, veelvuldig advocaat namens de staat Suriname en bestuurslid van de politieke partij PRO. Hij is sinds 2020 officieel directeur van een Surinaamse partner in de Kaloti-deal en dus formeel op de hoogte van de benadeling en het verraad.
Het is echt niet het eerste geval van (land)verraad gepleegd door Sewcharan. In een andere kwestie is ook een van zijn collega-advocaten en medebestuurslid van de PRO betrokken. Maar die vlezige bonjo is voor een andere keer.
Nu moet toch een deel van de aandacht gaan naar de sudderende pot onrust binnen de coalitie. Ook daar schijnt het te draaien om geheimen. Er zouden afspraken zijn tussen Ronnie (ABOP) en Paul (PL) over de post Binnenlandse Zaken.
Die ministerspost zou volgens de coalitieafspraken formeel van de ABOP zijn. Alleen de invulling werd, mati fasi, aan Paul en PL zijn overgelaten in 2020. Nu er ruzie is, wil ABOP zijn speeltje terug. PL heeft een waslijst met kandidaten gegeven aan president Chan om daaruit een opvolger voor Bronto, Paul zijn jongen, aan te wijzen. Niets daarvan, zeggen Ronnie en ABOP. Oorlog is oorlog.
Chan moet nu oordelen. Linksom of rechtsom zal hij een regeringspartner teleurstellen en dat kan weer grote gevolgen hebben, nu of na de verkiezingen. Met zijn reis, via Nederland naar een grote klimaatconferentie, heeft de VHP-voorzitter wat tijd gewonnen in deze netelige zaak.
Binnen de huidige coalitie is de PL klein (1 zetel) en bijna verwaarloosbaar. Het kan dus dat Ronnie zijn zin krijgt. Maar de PL kan door het nieuwe kiesstelsel, substantieel groeien in de verkiezingen van 2025 en belangrijk worden voor het vormen van een regering volgend jaar.
De ABOP is in de huidige coalitie (9 zetels) groot en belangrijk. Maar de verwachting is dat die partij, door het nieuwe kiesstelsel, na mei 2025 een stuk minder zetels zal hebben en dus minder belangrijk gaat worden. Jij nu Chan! Wat wordt het. Geen wonder dat je het zaakje voor je uitschuift.
Maar misschien wel het lastigste geheim waar we nu mee te maken hebben is de onbekende oorzaak achter de stijging van de koers. Je zou kunnen denken dat de koers een zelfstandig, levend wezen is met een eigen wil. Het doet zoals het belieft, zonder dat iemand daar wat aan kan doen.
Volgens de president van de Centrale Bank van Suriname Maurice Roemer is de stijging, van ergens rond de SRD 30 naar SRD 36 voor een Amerikaanse dollar, veroorzaakt door politieke- en kapitaalbelangen. Was het ooit iets anders, meneer Roemer?
Welke politieke belangen en welk kapitaal maakt weer eens het leven van meneer en mevrouw Surinamer zwaarder? Dat is nu een bonjo met vlees die iedereen lust. Maar niemand, ook Roemer niet, schijnt het precies te weten of er wat aan te kunnen doen.
Zoveel geheimen