Ingezonden: Anti-corruptiewet: recht- of kromspraak?

Dat kwam denk ik omdat m’n vrouw naast me zat en wij allebei verwachtten dat ik een rechtse baks zou krijgen. Dit bleef echter uit en hij zei, ietwat opgelucht; “Je hebt toch tijd zat.” Ik dacht bij mezelf hij heeft gelijk, deze lockdown van bijna twee jaat laat me veel tijd overhouden.

Ik durf geen feestje te organiseren, want ik heb niet die connecties dat ik dit zonder een boete kan doen of dat mijn gasten en ik naar een Covid-detentiekamp worden gesleept. In plaats van schudden met die billen, schud ik tegenwoordig mijn leesbril op en neer. Wel met een bepaald ritme, want ik ben en blijf een echte Surinamer.

Geestes vader  Anti-corruptiewet

Dus ik ben maar op het net gaan surfen en kwam een artikel tegen van de geestesvader van de Anti-corruptiewet. Deze beste man, de heer Carl Breeveld, zei in dit artikel dat hij blij is dat ‘zijn Anti-corruptiewet heeft gewerkt en corruptie was tegengegaan. Natuurlijk werd ik blij, want ook ik wil geen corruptie. Die werkt vertragend op de groei van ons land. Na deze blijdschap dacht ik terug aan mijn vorige artikel, dat het bijna onmogelijk is om een paar mensen de schuld te geven van de huidige economische situatie.

Vanaf voor de onafhankelijkheid zien we subsidieopbouw, ambtenarenopbouw en investeringen in projecten, terwijl de inkomsten van de Staat dat eigenlijk niet toelaten. Ik bedacht me dat de advocaten van de Centrale Bank van Suriname (CBvS) zeiden dat die Anti-corruptiewet niet eens operationeel is of was.
Wacht even.

Dus de geestesvader zal dit toch moeten weten en nog steeds is hij trots? De rechter heeft dit te horen gekregen van de advocaten en toch heeft ze iedereen schuldig bevonden? De huidige president heeft inderdaad pas na de verkiezingen een commissie in het leven geroepen.

En als je de Anti-corruptiewet leest, dient deze commissie de normen van deze wet verder uit te werken. Sterker nog, die normen dienen in staatsbesluiten gegoten te worden. Dit was en is er helemaal niet. Krijgt u ook al een ongemakkelijk gevoel?

Het wordt leuker.

De definitie van corruptie in de Anti-corruptiewet is dat iets ten eigen bate moet zijn of dat er sprake moet zijn van persoonlijk voordeel. Lijkt me logisch “yu mu furi wan sani” of “yu musu sete w ’ sani, en kisi wan mooi njan.” Kortom ,als publieke functionaris moet je er aan verdienen.

Artikel 13 lid 1a

De hoofdaanklacht in de specifieke case Van Trikt/Angnoe is het overtreden van artikel 13 lid 1a van de Anti-corruptiewet. Dit artikel geeft aan dat er persoonlijk (financieel) voordeel moet zijn bij het aangaan van contracten door de publieke functionaris. In deze specifieke situatie gaat het om de Clairfield-contracten.

Het Kroll-rapport is ondertussen publiek geheim en is overal bekend en iedereen die het wil bemachtigen kan dat zowat vrijlijk doen. Het opmerkelijke uit dit rapport is dat de Clairfield-contracten worden bestempeld als marktconform door de deskundige. Met andere woorden de prijs is redelijk voor wat je zou verwachten. Verder blijkt uit het rapport dat Hoefdraad en de overige directie van de CBvS ‘voora’* met Clairfield hebben gesproken over de opdrachten.

Iedereen eens

U raadt het nooit: iedereen was ermee akkoord dat de projecten moesten worden uitgevoerd. Zodanig zelfs dat deze projecten zijn opgenomen in een strategisch document dat goedgekeurd is door de raad van commissarissen.

Daar zat toen ene meneer Kirpalani? Maar heeft hij niet samen met Hoefdraad en de overige directieleden van de CBvS aangifte gedaan omtrent deze contracten? Een bittere smaak begin ik te krijgen in mijn mond. Het kan ook een lust zijn naar een sterker drankje. Dus ga ik maar verder.

Verder blijkt uit het CBvS-dossier dat een andere specialist/deskundige buiten de CBvS is gevraagd om een offerte op te maken net als Clairfield. Dit is raar, want als je wilt stelen en dus een nadelig contract wilt aangaan, betrek je dan het Ministerie van Financiën, overige directieleden, de rvc en ga je daarna ook nog andere offertes opvragen? Zeker als je als governor de enige bent die contracten mag en kan aangaan. Ik ben geen criminoloog maar deze vragen geven me dorst.

Essentieel

Spanning bouwt nog meer op, want die specialist die ook een offerte heeft uitgebracht, schrijft in zijn offerte dat deze projecten essentieel zijn voor een centrale bank en dat andere centrale banken in andere landen soortgelijke projecten ook doen. De kers op deze bittere taart is dat de juridische afdeling eveneens zegt dat deze projecten vallen binnen de taken van de CBvS, zoals benoemd in de Bankwet.

De rechter oordeelt dat deze projecten niet noodzakelijk zijn voor de CBvS. Als al deze bewijzen schriftelijk in het dossier zijn opgenomen, hoor ik u al denken maar waarom in vredesnaam oordeelt de rechter dit? Ik denk dat het weinig met vrede te maken heeft. Zo zegt de rechter dat de contracten door de Staat betaald moesten worden en niet door de CBvS. Waarom zegt de rechter dit? Omdat ‘getuigen’ het hebben geroepen. Uiteraard en nu wel bekend dezelfde getuigen die van tevoren op de hoogte waren gesteld en/of de contracten zelf hebben ondertekend. Een simpele beoordeling van de hierboven genoemde documenten zouden mij als leek al niet hebben laten geloven dat deze contracten “niet noodzakelijk” zijn.

Welke nadelige voorwaarden

Ook zegt de rechter dat er nadelige voorwaarden zijn bedongen. Ik heb het Kroll-rapport een paar keer gelezen, toen ik hoorde wat de rechter concludeerde over deze nadelige voorwaarden, begon ik mijn hoofd te krabben. Want welke nadelige voorwaarden kunnen er zodanig zijn als de prijs goed is? Wat is er zo nadelig dat we mensen in de gevangenis opsluiten.

Als de prijs te hoog was, dan was het vermoeden daar dat Van Trikt achteraf geld heeft gekregen om die contracten te tekenen. Maar als de prijs goed is, iedereen op de hoogte is, de projecten vallen binnen de taken van de Bankwet en de governor is bevoegd om te tekenen, wat is dan het persoonlijk voordeel of de nadelige voorwaarde?

Saillant detail, uit het politiedossier blijkt dat er een financieel onderzoek is gedaan naar de hiervoor genoemde heren en geconcludeerd is dat er geen sprake is van een kickback of persoonlijk financieel voordeel. U leest het goed. De politie heeft gecheckt, den man no fufuru.

Nu wordt het vreemd.

Want volgens de rechter zijn de non-refundable clausule en de hoge voorschotten de nadelige voorwaarden. Om met voorschotten te beginnen. Een voorschot is toch niet nadelig als de prijs goed is? Voor een voorschot moet je werk leveren en aan het einde wanneer het werk klaar is, moet alles betaald zijn. Een hoog voorschot kan toch geen reden zijn om mensen in de gevangenis te zetten?

Want dan moeten we meer gevangenissen bouwen dan in Moengo alleen. Zeker gezien de rechter ook niet zegt hoeveel het voorschot dan moet zijn, want de Anti-corruptiewet zegt ook dat je elk nadeel moet kunnen kwantificeren. Dus met andere woorden je moet in cijfers kunnen zeggen hoe groot het nadeel is.

Deze rechter vindt dat niet noodzakelijk. Al staat het in de wet. Het tweede is de non-refundable clausule, wat gewoon een dure term is voor het volgende: als een fase van het project is opgeleverd, goed is en betaald is, dan krijg je je geld niet meer terug. Dit lijkt mij logisch en normaal. Het zal wat zijn dat uw aannemer de ringbalk heeft gestort, iedereen is blij maar achteraf wilt u uw voorschot terug. Lijkt mij niet nadelig of abnormaal zelfs.

Macht

Het meest schokkende voor mij was het oordeel van de rechter omtrent persoonlijk voordeel. Zij vindt namelijk dat ondanks dat er geen persoonlijk financieel voordeel is (dus: den man no fufuru), was er een ander beoogd voordeel: macht!

We gaan mensen dus opsluiten omdat ze macht nastreven? Iedereen die een functie boven zijn of haar huidige functie ambieert, pas op! Santa Boma loert. Toen ik dit hoorde wilde ik rollen op de vloer en schreeuwen: ‘komen jullie naar me kijken’. Dit kan toch niet waar zijn. Het persoonlijke voordeel is macht en we sluiten die mensen op. Dit terwijl Van Trikt zelf zijn ontslag had ingediend.

Dit kan toch niet onze rechtsstaat zijn? Ik nam een Borgoe extra om te kalmeren. Ik staarde naar die fles en realiseerde me dat het geen Borgoe extra was, maar een normale Borgoe. Het enige extra waren de aantallen shots, welke na de eerste volgde.

Bezinken

Ik liet alles bezinken en er schoot me tebinnen dat artikel 13 lid 1a van de Anti-corruptiewet gaat over het ‘aangaan’ van contracten. Die arme Angnoe was niet eens betrokken bij het aangaan van de Clairfield-contracten. Geen van de getuigen heeeft dat verklaard en in zijn laatste woord wees hij de rechter op het feit dat in het Kroll- rapport het bevestigd is dat hij niet betrokken was bij het aangaan van de Clairfield-contracten.

En u raadt het nooit, het staat inderdaad in het Kroll-rapport dat de directie van de CBvS en Clairfield hebben gesproken en de minister van Financiën en Clairfield hebben gesproken voor het aangaan van de contracten. Hoe kan hij dan schuldig zijn voor het overtreden van artikel 13 lid 1a van de Anti-corruptiewet? Temeer omdat hij ook geen publieke functionaris is? Ik vraag me af of de geestesvader van deze wet deze details heeft doorgenomen. Zou meneer Breeveld dan nog steeds trots zijn over de toepassing van zijn Anti-corruptiewet?
I.B.

PS: na gepakt te zijn met die extra shots, zeg ik dit zonder psychische dwang of bedreiging van geweld: ik hou van mijn vrouw.