Vakbondsleider en woordvoerder van de Raad van Vakcentrales in Suriname (Ravaksur), Armand Zunder, heeft gereageerd op de felle kritiek van ambtenaren over hun salarisuitbetaling in januari. Volgens Zunder is het niet juist dat ambtenaren minder verdienen dan voorheen, maar is de schijnbare achteruitgang een gevolg van de manier waarop de koopkrachtversterking in het loon is verwerkt.
In december 2024 ontvingen ambtenaren een loonsverhoging van 15 procent met terugwerkende kracht van drie maanden. Per januari 2025 is daar nog eens 5 procent bijgekomen. Tegelijkertijd is de koopkrachtversterking van SRD 3.500, die voorheen apart werd uitgekeerd, nu structureel in het loon opgenomen. Dit heeft ertoe geleid dat de belastingdruk op het inkomen is toegenomen, wat resulteert in een lagere nettobetaling.
Discussie over belastingdruk en looncorrecties
Veel ambtenaren uitten hun onvrede over de loonsituatie op sociale media en uitten ook kritiek op de vakbonden. Volgens hen is hun financiële positie niet verbeterd ondanks de aangekondigde loonsverhogingen. De vakbeweging blijft echter benadrukken dat de verhogingen reëel zijn, maar dat het belastingsysteem een rol speelt bij de uiteindelijke uitbetaling.
Het syndicaat van Onderwijsgevenden heeft onlangs tijdens een spoed Algemene ledenvergadering aangegeven dat de belastingsschijven verruimd moeten worden. De vakbeweging zal weer een aanvang maken om gesprekken voor verruiming van onder ander belastingsschijven te bespreken.
De regering heeft vorig jaar de belastingvrije grens opgetrokken tot en met SRD 9000,- dat wil zeggen dat personen die SRD 9000 bruto verdienen geen loonbelasting hoeven af te dragen. “Verdient men nu SRD 9500, betalen mensen dus nu SRD 950,- aan de belasting.” Behalve de belastingkosten worden er ook andere zaken afgetrokken zoals medische voorzieningen, die ook verhoogd zijn. “We komen er bekaaid van af en hebben dan zelf niet veel over.” Of de leerkrachten begrijpen dat zij in een andere belastingschijf zijn geplaatst door de verhogingen, is niet duidelijk bij Hoogdorp.
Het Syndicaat dat onder de Confederatie voor Organisaties van Landsdienaren (COL) valt, heeft vorig jaar 50 procent loonsverhoging geëist en ook verruiming van de belastingschijven. Echter is dat niet gehonoreerd, de vakbond heeft een aantal brieven geschreven naar de regering en heeft getracht deze bespreekbaar te maken. De regering heeft de 50 procent verhoging niet gehonoreerd, maar heeft wel een akkoord getekend met andere vakbonden waaronder Ravaksur plus. De voorzitter van het Syndicaat Yolanda Kerdijk had eind vorig jaar gewaarschuwd dat er een grote hap aan belastingen betaald zou worden en had toen al een ALV aangevraagd, echter was de opkomst minimaal.
Nieuwe onderhandelingen over loonsverhoging en belastingvrijstellingen
Om deze problematiek aan te pakken, willen de vakbonden dat de belastingschijven periodiek worden aangepast. Volgens de vakbonden is dit sinds de regering-Venetiaan niet meer gebeurd, wat ertoe leidt dat de belastingdruk op de salarissen blijft toenemen. Ravaksur en de regering zullen daarom binnenkort opnieuw om de tafel zitten om te praten over de loonsverhoging voor 2025.
President Chandrikapersad Santokhi heeft eerder aangegeven dat de onderhandelingen op elk moment kunnen beginnen. Naast de loonsverhogingen zal ook de aanpassing van de belastingschijven besproken worden. Ravaksur-topman Zunder benadrukt dat er daarnaast gekeken moet worden naar de belastingvrije voet, zodat werknemers meer netto overhouden.
Een van de voorstellen vanuit de vakbeweging is om de belasting toegevoegde waarde (BTW) te verhogen en op termijn de loonbelasting af te schaffen. Dit zou volgens de vakbonden een eerlijkere verdeling van de belastingdruk creëren en ervoor zorgen dat werkenden minder worden belast. Het is echter nog onduidelijk in hoeverre de regering bereid is om dergelijke fiscale hervormingen door te voeren.
Vakbonden eisen structurele oplossingen
De komende onderhandelingen tussen Ravaksur en de regering zullen bepalend zijn voor de toekomstige loonontwikkeling en fiscale maatregelen in Suriname. De vakbonden benadrukken dat het essentieel is om een langetermijnstrategie te hanteren, zodat werknemers niet steeds opnieuw geconfronteerd worden met onverwachte belastingverhogingen die loonsverhogingen tenietdoen.
Of de regering zal ingaan op de eisen van de vakbonden, blijft voorlopig afwachten. Met de economische uitdagingen waarmee het land te maken heeft, wordt het echter steeds duidelijker dat een grondige herziening van het belastingstelsel onvermijdelijk lijkt.