De gesprekken en overleg met de regering en het inheems traditioneel gezag hebben nog voortgang. Dat zegt Sergio Jubithana, voorzitter van de Organisatie Samenwerkende Inheemse dorpen in Para en Wanica (OSIP).
Kort na de voorvallen te Pikin Saron op 2 mei is er een gesprek geweest tussen de verschillende inheemse dorpshoofden en de regering. Er is toen een tal van punten gepresenteerd door de inheemsen die de regering zou moeten aanpakken of bekijken, met een deadline.
Toen de deadline niet werd gehaald hadden de verschillende dorpshoofden binnen de VIDS aangegeven dat de afspraken die toen zijn gemaakt door de regering geen waarde zouden hebben, omdat de regering niks van zich had laten horen. Kort daarna zijn de gesprekken met de president hervat en zijn er andere afspraken gemaakt. Jubithana zegt dat op 2 juni voor het laatst gesproken is met de president en dat er tweewekelijks een update gesprek wordt gehouden over de te behandelen punten.
Een van deze punten is het terugtrekken van de vergunningen uitgegeven voor de concessies. “Dat gaat niet zo makkelijk en ligt er een heel proces aan verbonden. Als je het zomaar gaat intrekken kunnen de ondernemers een rechtszaak aanhanging maken tegen de regering en dat willen wij ook niet”, zegt Jubithana. Wel heeft hij aangegeven dat een houtconcessessiehouder vrijwillig zijn vergunning heeft laten intrekken. “Hij was dus een concessiehouder te Pikin Saron. Dit zal ook gecommuniceerd worden naar de dorpsbewoners”, zegt Jubithana.
Het bieden van begeleiding aan de nabestaanden van de twee Inheemsen die zijn doodgeschoten en het dekken van de begrafeniskosten is ook besproken met de regering. “Het bieden van begeleiding zou reeds beschikbaar zijn en heeft de president tijdens de gesprekken aangegeven dat zijn directeur van het Kabinet van de President reeds klaar staat om daarin te faciliteren”, zegt Jubithana. Als de families dat zullen accepteren is niet duidelijk.
In een persconferentie van de nabestaanden van Ivanildo Dijksteel en Martinus Wolfjager, de twee Inheemsen die zijn doodgeschoten tijdens de opstand te Pikin Saron, is toen geëist dat er een onafhankelijk onderzoek moet komen naar de doodsoorzaak van de twee Inheemsen. Volgens de familie zou er vermoedelijk een andere doodsoorzaak zijn, dan wordt aangegeven door de autoriteiten. De familieleden hadden toen besloten om niet over te gaan tot het begraven van de twee lijken.
De advocaten van de families hebben toen aangegeven dat er door de familie wordt geëist dat er een forensisch en pathologisch onderzoek moet komen. Kort daarna kwam er een verslag van het Openbaar Ministerie dat het onderzoek of er vuurwapengeweld is aangewend nog niet is afgerond. Op 20 juni deed de familie een verklaring dat zij toch overgaan tot begraven van de twee lijken.
Een ander punt op de lijst van de Inheemsen is het erkennen van het nieuw gekozen traditioneel gezag. Als er een nieuw gezag is gekozen moet deze per beschikking wordt erkend door de staat en gaat deze via het ministerie van ROS. Met de beschikking in handen worden ze door de staat ook gerekend tot wettig traditioneel gezag. “Voor enkele dorpen, waaronder Pikin Saron en Powakka was dat niet in orde. Intussen hebben we dat in orde gemaakt na uitleg aan de president waarom dat nodig is”, zegt Jubithana. Hij benadrukt dat de Inheemse leiders zaken niet zijn vergeten en druk bezig zijn met de regering. “We werken hard en dat gaan we ook blijven doen voor onze gemeenschappen”, aldus de voorzitter van OSIP.
