Elections are life…verkiezingen zijn als het leven. Elke verknochte voetbalfan herkent in de eerste acht woorden van dit stuk een bekende voetbal slogan: De verkiezingen zijn een microkosmos, of zeg maar, een soort samenvatting van wat zich in dat specifiek land, of gebied, afspeelt en heeft afgespeeld. Een soort samenkomen van het feiten, emoties, verleden en heden.
Precies dat lijkt zich te voltrekken voor, bij en rond de NDP. Dat een aanhanger van de NDP-propagandisten van OptSu intimideert, vervolgens met een houwer aanvalt en ook ernstig verwondt, is het slechtste wat de paarse partij nu kan overkomen. Bovenop het negatieve imago komt nu ook nog verkiezingsgerelateerd geweld: weer een uiterst gevaarlijke grens geschonden.
Niet geheel een verrassing eigenlijk, de geweldsexplosie in Nickerie. Paars heeft in aanloop naar de verkiezingen (weer eens) heel veel energie gestoken in het negatief laden van de eigen aanhang en het wegkijken van zijn eigen, controversiële en destructieve verleden.
Het lijken, bij elkaar, zes maanden van aanhoudende ellende, kommer en kwel voor de paarsen. Die reeks begint eind december, kort voor wat traditioneel de leukste periode van het jaar is in Suriname: kerst en owru yari. Desi Bouterse, de man om wie het meer dan 40 jaar draaide – of zeg maar gerust hij was de belangrijkste reden waarom de NDP überhaupt bestond – overlijdt.
De manier waarop en de omstandigheden waaronder Bouterse sterft en “vertrekt” uit ons midden, zijn, op zijn zachtst gezegd, een schril contrast met het beeld dat zijn aanhangers boetseerden en uit alle macht in stand hielden: dat van een integere, loyale leider, die ten onrechte werd beschuldigd van de dingen, waar hij ook voor werd veroordeeld, voor dat hij op de vlucht sloeg.
Maar zoals Bouta zijn laatste dagen moest slijten en de manier zoals het eraan toeging, direct na zijn dood, stonden haaks op dat beeld. Sterker nog, voor veel Surinamers was de manier zoals het verhaal Desi Bouterse eindigde, min of meer een logisch gevolg van de manier waarop hij had geleefd, gesproken en gehandeld.
Maar dat was niet eens het belangrijkste aan Bouterse’s overlijden. Er was vooral de vraag: wat gaat de NDP met zichzelf doen, nu Baas B er niet meer is? Het was een uitgelezen kans voor de paarse partij om zichzelf een nieuw pak aan te meten en vooral een andere toon, boodschap en gedrag aan te leren. Want Bouterse was voor de NDP aan de ene kant de onbetwiste leider, maar aan de andere kant, vanwege zijn verleden, ook een enorme last. Ook al zouden ze dat bij paars nooit toegeven.
Echter, al tijdens de uitvaart ontstond de vrees dat de NDP mogelijk de gouden kans, om te breken met zijn controversiële verleden en zijn cultuur van geestelijke vergiftiging en anti-democratisch handelen, niet zou aangrijpen.
Tijdens de singi neti In Ocer werd de pers, eigenlijk geheel in traditie met Bouterse’s nalatenschap, aan banden gelegd voor wat betreft de taal die het bij zijn verslag zou gebruiken. Deze beperking, die tot een clash met de vrije pers leidde, tekende de dag waarin alles in het teken moest staan van een waardig afscheid. Pijnlijk.
Zou de NDP nu wel leren? Na het heengaan van Baas B, was het even een paar weken stil. Tot 22 februari, de dag waarop de paarse partij zich groots aanmeldde voor deelname aan de verkiezingen en ook de nieuwe aanwinsten werden gepresenteerd.
Dat evenement kan nu worden samengevat als de dag waarop een (letterlijk) doodzieke Edward Belfort werd opgevoerd en ook de dag waarop Stephano “Pakkitow” Biervliet, binnen een halfuur na zijn presentatie als “de nieuwe paarse ster”, dramatisch crashte en de NDP, met racistische taal, in enorme verlegenheid bracht. Het gevolg: voor Biervliet, voorlopig althans, het einde van zijn politieke carrière en voor de NDP een “begrafenis” en hard afscheid van Biervliet.
Hoewel 22 februari een grote mislukking werd, bracht het de NDP weer eens de kans om te leren en zichzelf te verbeteren. Maar ook deze kans kwam en ging, ongebruikt. Anderen, niet de NDP, waren verantwoordelijk voor de verlammende, economische ellende, bestuurlijke chaos en armoede, die aantoonbaar voortkwamen uit tien jaar NDP-bestuur (2010-2020).
Het lijden van het volk werd, als voorheen, weer dankbaar gebruikt om Surinamers opnieuw vol te stoppen met verdraaide onwaarheden, misleidingen, woede en zelfs haat naar andere Surinamers. Een bekende en veel gebruikte bladzijde, uit het decennia oude draaiboek.
Precies als voorheen, werd weer beschuldigend gewezen naar degenen, die de enorme paarse ravage moesten opruimen: zij die opruimden en met onvermijdbare, pijnlijke maatregelen orde op zaken stelden, waren verantwoordelijk voor de zware tijden en de armoede. En zij moesten gestraft worden.
Onder geen voorwaarde zou de NDP, ook maar enigszins, verantwoordelijkheid nemen voor het herhaaldelijk vernietigen van een goeddraaiende Surinaamse economie en het meermalen wreed verstoren van onze gezamenlijke mars naar welvaart, vanaf 1980.
Gewoon de oude route volgen, want die leidde eerder toch tot “paars succes”. En de doodzieke Edward Belfort – het was bij zijn presentatie zichtbaar dat hij mogelijk de verkiezingen niet zou halen – werd, hoe onethisch het ook aanvoelde, toch gewoon op de kandidatenlijst geplaatst.
En zoals gevreesd werd, Belfort verloor de strijd met zijn ziekte. Weer een tegenslag voor de paarse partij, die ook leidde tot perikelen met het OKB, onder druk van de verkiezingsdatum, die met rasse schreden naderde. Maar het bracht ook weer een kans om naar binnen te kijken. Tevergeefs, andermaal.
Maar de tegenslagen bleken niet op. Hoewel hij geen grote rol meer speelde in het dagelijkse reilen en zeilen binnen de partij, kreeg de NDP op 2 mei weer een enorme klap te verwerken: partij prominent en gewezen president Jules Wijdenbosch sterft.
Ja, Bosje wordt met alle eer behandeld en begraven. Maar dat zal niet kunnen veranderen dat ook hij een duidelijk aandeel had in de puinhopen, die er sinds 1980 kwamen en in de cultuur van constante, geestelijke vergiftiging van Surinamers, die nu bijna synoniem is voor de NDP. En nog voor Bosje ten grave wordt gedragen, gaat het ernstig verkeerd.
Het kan mogelijk afgedaan worden als een klein, niet belangrijk incident. Maar de kappartij in Nickerie is waarschijnlijk het eerste bekende geval van verkiezingsgerelateerd geweld uit de recente Surinaamse geschiedenis. Die werd (vermoedelijk) gepleegd door een NDP’er.
Nu lijkt het te laat voor de NDP om naar zichzelf te kijken.