“Mi no ben sabi fa mi musu hori wan kasboek. A training disi sori mi furu sani en mi e bedank Tropenbos fu a okasi disi”, zegt Merselin Finisie uit het dorp Gaan Tatai. Zij heeft met zeventien anderen uit de dorpen Nieuw Aurora en Pikin Slee een week lang in de stad een sales en marketingtraining gevolgd. Dit in het kader van het working landscapes programma, pilaar III Business and Finance van Tropenbos Suriname. Met dit programma wil Tropenbos goed beheer van gemeenschapsbossen en agroforestry-systemen promoten onder de dorpen in Boven-Suriname.
“Mi breyti fa mi kon volg a training disi. Now mi kang sabi sortu olie de sma na foto wani fu gebruik in bepaalde eindproducten”, legt Finisie verder uit. Zij is zelf landbouwer in haar dorp en is vastberaden om meer te halen uit het bos zonder kaalkap te plegen. Volgens Tropenbos Suriname is agroforestry (boslandbouw) een teeltsysteem waarbij bosbouw en landbouw worden gecombineerd. Door kennis te delen krijgt de doelgroep toegang tot een breed scale aan agroforestry en niet-hout bosproducten ( NTFP’s) zoals bosvruchten, medicinale planten en sierplanten welke goed kunnen bijdragen aan voedselzekerheid en economische ontwikkeling.
Evenals Finisie zijn Mando Doekoe uit Pikin Slee en Bernhard van Dalen uit Nieuw Aurora ook enorm blij. Ze vinden het een heel goed intiatief. “A fasi fa den suma disi tyari en waka. Mi lobi a systeem disi gevaarlijk. Ik wist niet hoe ik om moest gaan met een kasboek en dat hebben wij geleerd tijdens een training met de Godobank“, zegt Van Dalen. Als het aan Doekoe ligt wordt eenieder in Pikin Slee getraind hoe om te gaan met het bos zonder bomen om te hakken. “Wij hebben genoeg wat uit het bos gehaald kan worden. Als wij terug zijn in de dorpen zullen wij de boodschap verder vertellen wat er specifiek gedaan kan worden” , aldus Doekoe.
Vanessa van Hetten, communication officer van Tropenbos Suriname zegt dat de achttien deelnemers genoeg skills hebben meegekregen hoe ze hun onderneming rendabel kunnen maken en meer kunnen halen uit hun leefomgeving. Een belangrijk onderdeel van het programma zijn de bezoeken aan diverse bedrijven. “We hebben oriëntatiebezoeken gebracht zodat ze de eindfase zien van hun inzet. Dat ze zien welke kruiden en voor welke producten hun oliën allemaal gebruikt worden.”Van Hetten benadrukt dat het aan de deelnemers ligt wat zij zelf verder zullen doen na de trainingen. “Eigenlijk is de oriëntatie een trigger. Dit zijn de mogelijkheden. Wij doen de kennisoverdracht en observeren. Er wordt geen druk op ze uitgeoefend. Zij bepalen dan zelf hoe zij het gaan invullen.”
Consuela Maai is een van de ondernemers die in de stad eindprodukcen vervaardigt uit de grondstoffen van het binnenland. Zij is zelf uit Gaan Tatai en sprak de cursisten in het Saramaccaans toe. “Ik moest ze uitleggen welke waarde de grondstoffen die ze hebben in het binnenland, hebben. Hoe ze het in business kunnen omzetten. Ik heb bijvoorbeeld een tekort aan heel veel grondstoffen, maar zij hebben die wel. En wat doen ze met die grondstoffen. Ze kennen de waarde niet, waardoor ik tekort hier komt in de stad en zij daar niets van maken en zij een bepaalde bron van inkomsten verliezen. We moeten langzamerhand wakker worden en Tropenbos heeft mij dan benadert om in hun taal te communiceren, omdat taal echt een belangrijk aspect is. En ze hebben heel veel onthouden en zijn heel blij mee alleen om het feit dat iemand uit hun omgeving dit in de stad doet. Ze waren comfortabel en heb vernomen dat ze veel meer vragen hebben gesteld bij mij dan bij andere mensen. Dus wij moeten even kijken hoe wij deze samenwerking continueren, want die mensen zijn bereid om verder te leren.”
Melvin Yu, mede-eigenaar van Ket Mien & Co vindt het programma van Tropenbos Suriname een heel goed initiatief om de dorpen mogelijkheden te bieden inkomsten te genereren uit bosbouwprducten. Dit is volgens Yu een belangrijk aspect om toerisme op te vangen die in de Covid-19-periode weggevallen is. “Wij proberen onze bijdrage te leveren door producten op te kopen. Wij doen het niet rechtstreeks. Tussen ons en de dorpen zijn er tussenschakels, opkopers. Wij zijn drie jaar geleden met het platform begonnen Authentic Su, waar wij Surinaamse costemica willen stimuleren. Het krijgt steeds meer aandacht. Het is zeker goed om hen te trainen, omdat willen ze consistente inkomsten genereren moet er toch er stuk mindshift bij ze zijn. Hoe ga je zakelijk om met deze producten. Je houden aan de afspraken, want je krijgt van de opkopers hier in de stad te horen dat de aanvoer van de grondstoffen uit het binnenland gebrekkig is of ze krijgen geen consistentie van volume en niet altijd de juiste kwaliteit”, aldus Yu. Hij zegt verder dat de mensen nu uiteindelijk zien hoe de eindproducten eruit zien en ze dan nu een beeld hebben over hoe zij het verder kunnen aanpakken in hun diverse dorpen.