De georganiseerde misdaad die zich richt op de illegale en niet-duurzame handel in wilde dieren en planten, genereert geld van een miljardenindustrie! Op de wereldwijde markt van vraag en aanbod is de illegale handel van exemplaren en producten van bedreigde soorten een ‘high profit/low risk-business’.
Het kan zomaar gebeuren dat via online marktplaatsen een exemplaar van de bedreigde azuurblauwe gekko of tijgerbotten uit Afrika worden opgekocht door een Chinese handelaar en vervolgens te koop aangeboden worden op een Amerikaanse website, om te eindigen als exotisch huisdier, toeristisch entertainer of luxe vlees- of medicijnproduct. Vermelde handel bedreigt niet alleen het voortbestaan van vele soorten in het wild, maar ook lokale gemeenschappen voor wie wildlife een belangrijke inkomstenbron is, bijvoorbeeld uit toerisme. Daarom vereist de aard en omvang van onderhavig probleem een internationale aanpak. Door de toenemende vraag naar wildlife en gebrekkige naleving van wetten zijn de gevolgen voor de biodiversiteit en de verschillende ecosystemen desastreus voor plant, dier en mens op planeet aarde .
Juridisch kader
Internationale en nationale wet- en regelgeving op het gebied van illegale handel in wilde dieren en planten vormen de basis voor het rechtmatig opsporen van delicten, vervolgen en bestraffen van daders door landen.
Internationaal
Het VN-Verdrag tegen grensoverschrijdende, georganiseerde misdaad bevordert de samenwerking tussen de diverse lidstaten ter voorkoming en doeltreffender bestrijding hiervan. Daartoe is de strafbaarstelling van het witwassen van de opbrengsten essentieel. Het identificeren, mitigeren en rapporteren van risico’s die gerelateerd zijn aan elke fase van de illegale toeleveringsketen van in het wild levende dieren en planten is belangrijk voor de samenhangende illegale geldstromen in het legale mondiale financiële systeem. De handel in bedreigde dieren en planten is gereguleerd via het CITES-verdrag, de Overeenkomst Inzake de Internationale Handel in Bedreigde Uitheemse Dieren en Planten. Het doel is om deze handel in kaart te brengen door een systeem van in- en uitvoervergunningen.
Suriname
Ons land kent naast wildlife criminaliteit ook een legale export van in het wild gevangen (van soms zelfs bedreigde) diersoorten die bestemd zijn voor handel, dierentuinen en wetenschap. Deze jaarlijkse export van duizenden wilde dieren wordt door het CITES-Verdrag gereguleerd. Ter bescherming van fauna zijn ook reeds in de Jachtwet van 1954 voorzieningen getroffen. Beschermde dieren zijn onder andere alle soorten zoogdieren, vogels en zeeschildpadden. Hoewel Suriname een kleinschalige eco-toerisme heeft en lokale gemeenschappen niet zoals in Afrika voor hun bestaansmiddelen geheel afhankelijk zijn van in het wild levende diersoorten, behoeft bestrijding van wildlife crime veel meer aandacht!
Onderzoeksrapporten
Uit enkele onderzoeken van internationale organisaties, kunnen onderstaande ontwikkelingen worden afgeleid:
In het kader van het International Consortium on Combating Wildlife Crime (ICCWC) werken diverse internationale organisaties zoals UNODC, CITES, INTERPOL, Wereldbank en Wereld Douane Organisatie samen met wetshandhavingsinstanties. Hierbij streven zij door kennisdeling naar het vergroten van de kans op ontdekking en bestraffing van daders van misdrijven tegen in het wild levende dieren.
Criminaliteit maakt misbruik van armoede! Hoewel mensen in armoede soms betrokken raken bij illegale handel van wilde planten en dieren, is criminaliteit nooit bevorderlijk voor de sociaal-economische ontwikkeling in landen. Vooral ontwikkelingslanden kunnen hierdoor in een vicieuze cirkel van hebzucht en uitbuiting terechtkomen.
Het publiek kan een belangrijke rol spelen bij het terugdringen van illegale wild- en bosbouwcriminaliteit.
Er is geen duidelijk beeld van de omvang van wildlife crime: marktprijs en inbeslagnames zijn slechts indirecte graadmeters.
Internationaal juridisch kader voor de regulering van handel in wilde dieren, legaal en illegaal, is pas echt effectief als landen de capaciteit hebben om die te implementeren. Nodig is een strafrechtstelsel met openbare aanklagers en rechters met kennis van zaken, wetshandhavingscapaciteit die over meer middelen beschikt met betere ondersteuning en vooral de politieke bereidheid om corruptie en medeplichtigheid op alle fronten tegen te gaan .
Populaties van diersoorten op aarde zijn tussen 1970 en 2000 met gemiddeld 40% gedaald – en de op één na grootste directe bedreiging voor het voortbestaan van soorten, na vernietiging van habitats, is de handel in wilde dieren .
Afnemende vraag wildlife producten
Het terugdringen van de vraag naar illegale wildlife producten, zoals ivoor van olifantenslagtanden, tropisch hout of tijgerbotten voor medicijnen, heeft alles te maken met bewustzijnsvergroting bij de consumenten. Een begin daartoe is het sluiten van de illegale markten. Een voorbeeld is China, de grootste ivoormarkt ter wereld, die onder diplomatieke en internationale publieke druk het besluit nam om per 2018 de binnenlandse handel in ivoor te verbieden. De afname van de vraag naar ivoor komt binnen bereik middels een goede rechtshandhaving en wanneer dit verbod een olievlek teweeg brengt binnen de regio en op de zwarte markt. De kernvraag is wie de mensen zijn die ivoor kopen en waarom ze dat doen. Het onderzoeksbureau TRAFFIC en het WWF ontwikkelen strategieën om consumenten zoals toeristen te beïnvloeden.
Conclusie
Effectieve bestrijding van wildlifecrime impliceert transnationale samenwerking, actuele wetgeving, goede rechtshandhaving, adequate opsporing en vervolging en tenslotte onderzoek. Maar uiteindelijk ligt de bescherming van plant- en diersoorten tegen uitsterven in handen van de eindgebruikers. In navolging van Monique Pool moet worden benadrukt dat ‘’natuurbescherming geen politieke kwestie of economisch probleem moet zijn, maar een kwestie van leven en dood voor de mensheid!’’
FFCSR (www.ffcsr.com) kan voor U persoonlijk, Uw bedrijf of organisatie mogelijke risico’s op het gebied van wildlife crime identificeren en op maat risicobeperkende maatregelen aanbevelen. Voor nadere informatie kunt u contact met ons opnemen ([email protected]).
