De wereld heeft in 2024 een historische mijlpaal bereikt, met gemiddelde temperaturen die voor het eerst volledig boven de grens van 1,5°C stegen ten opzichte van pre-industriële niveaus. Wetenschappers waarschuwen dat de klimaatcrisis de aarde naar ongekende temperaturen duwt.
De Europese Copernicus Climate Change Service (C3S) heeft bevestigd dat 2024 het warmste jaar ooit was, met een gemiddelde temperatuur van 1,6°C boven pre-industriële niveaus. Hoewel dit niet betekent dat de grens van 1,5°C permanent is overschreden, waarschuwen experts dat dit moment gevaarlijk dichtbij komt. Volgens Carlo Buontempo, directeur van C3S, was elke maand van 2024 de warmste of op een na warmste sinds het begin van de metingen.
Samantha Burgess, strategisch klimaatexpert bij Copernicus, benadrukt dat de opstapeling van broeikasgassen door het verbranden van fossiele brandstoffen de belangrijkste oorzaak is van deze recordtemperaturen. De impact is wereldwijd voelbaar: stijgende zeespiegels, smeltende gletsjers en extremere weersomstandigheden worden steeds frequenter en intenser.
Extreme weersomstandigheden nemen toe
In 2024 waren er rampzalige natuurverschijnselen over de hele wereld. Californië leed onder verwoestende bosbranden die duizenden levens eisten, terwijl landen zoals Bolivia en Venezuela eveneens door vuur werden geteisterd. Ondertussen veroorzaakten overstromingen in Nepal, Sudan en Spanje enorme schade, en eisten dodelijke hittegolven in Mexico en Saoedi-Arabië duizenden levens. De stijgende temperatuur van de atmosfeer leidt tot intensere regenval en recordhoeveelheden waterdamp, wat de ernst van stortregens vergroot.
Volgens Burgess zijn de laatste tien jaar de warmste in 125.000 jaar, en wetenschappers waarschuwen dat de tijd om actie te ondernemen snel opraakt.
Politieke reactie klimaatcrisis blijft achter
Ondanks de toenemende urgentie blijft de politieke wil om klimaatverandering aan te pakken in veel landen achter. Dit wordt versterkt door leiders zoals de Amerikaanse president-elect Donald Trump, die klimaatverandering een “hoax” noemt. Zijn houding weerspiegelt de groeiende kloof tussen wetenschappelijk bewijs en politiek beleid.
Volgens professor Chukwumerije Okereke van de Universiteit van Bristol is het overschrijden van de 1,5°C-grens een “wake-up call” voor wereldleiders. Hij benadrukt dat het gebrek aan actie de gevolgen van klimaatverandering zal verergeren en de toekomstige generaties zwaar zal belasten.
Een oproep tot actie
Het Klimaatakkoord van Parijs uit 2015, waarin bijna 200 landen overeenkwamen om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5°C, lijkt verder weg dan ooit. Wetenschappers en activisten pleiten voor dringende investeringen in hernieuwbare energie en internationale samenwerking om de uitstoot van broeikasgassen drastisch te verminderen.
Ondertussen blijft de realiteit van de klimaatcrisis zich ontwikkelen, met steeds grotere gevolgen voor zowel rijke als arme landen. Zonder een wereldwijde en gecoördineerde aanpak zal de wereld moeten leven met de gevolgen van nalatigheid.