In onze moderne samenleving worden we steeds vaker geconfronteerd met meningen die geen basis in de werkelijkheid hebben en vaak worden gepresenteerd als waarheid. Het is een gevaarlijke ontwikkeling wanneer ongefundeerde beschuldigingen de ruimte krijgen in onze media, en meningen die geen feiten ondersteunen de publieke discussie kleuren. Deze trend is niet alleen zorgwekkend voor het behoud van onze normen en waarden, maar het bedreigt de fundamenten van gerechtigheid en menselijke waardigheid. Hoewel het recht op vrije meningsuiting, zoals vastgelegd in de Grondwet van de Republiek Suriname, essentieel is, moet het niet de vrijheid gegeven worden om onwaarheden te verkondigen die het leven van anderen kunnen schaden.
De huichelaars, die niet in staat zijn om de waarheid te spreken, wenden zich tot de schijn van waarheid. In plaats van deugdzaam te zijn, kiezen zij voor een vals gevoel van superioriteit, waarmee ze anderen proberen te beschadigen. Deze figuren, met hun dubbele moraal, ontkennen de waarde van integriteit en transparantie. Ze presenteren zichzelf als morele autoriteiten, maar handelen in feite volgens dubbele agenda’s. In de politiek is deze hypocrisie alomtegenwoordig; waar politieke leiders waarden en overtuigingen verkondigen die ze in de praktijk niet naleven. Het gevaar van politieke hypocrisie is niet alleen de schade die het aanricht aan het vertrouwen in de politiek, maar ook de diepe verdeeldheid die het veroorzaakt in onze samenleving.
De meest betreurenswaardige huichelaars zijn degenen die, niet in staat om deugdzaam te zijn in de waarheid, hun toevlucht nemen tot een schijn van waarheid. Zo worden de mensen met twee gezichten hypocrieten in sociale interacties, leugenaars en bedriegers in hun relaties en principes, en inconsistent in hun standpunten en emoties. Als de natuurkunde ons leert dat druk tot explosies leidt, suggereert de sociologie ook dat druk hypocrisie kweekt. Er zijn verschillende gradaties van vaardigheid in hypocrisie, en de gevaarlijkste hypocrieten zijn degenen wier bedrog onopgemerkt blijft omdat ze met overtuiging liegen. Drie tekenen kenmerken van zulke individuen: ze liegen als ze spreken, verraden wanneer ze worden vertrouwd en breken hun beloften.
Het grootste gevaar ligt echter in de verleiding om meningen te presenteren als feiten, zonder enige feitelijke basis. Beschuldigingen die beginnen met “ik denk”, “ik vermoed” of “ik ben van mening”, zijn niet meer dan gissingen en kunnen in de publieke opinie onterecht als waarheden worden aangenomen. Deze onbetrouwbare uitspraken ondermijnen de basisprincipes van recht en gerechtigheid. Het rechtssysteem is erop gericht om enkel feiten, verkregen uit eigen waarneming, als bewijs te accepteren. De wet verbiedt de aannames van derden en stelt vast dat alleen getuigenverklaringen, gebaseerd op feitelijke waarnemingen, geldig zijn. Dit principe is de hoeksteen van ons strafrecht dat zich niet mag laten beïnvloeden door persoonlijke meningen of niet-geverifieerde informatie. Sociale hypocrisie is de kunst van doen alsof je deugden hebt, terwijl je in werkelijkheid totaal iets anders gelooft. Het lijkt wel een sport geworden om de massa te behagen en te doen alsof je ergens voor staat, zolang je maar geen moeite hoeft te doen om de waarheid te vertellen. Egoïsme en zelfbehoud sturen de boel, terwijl ons morele kompas lekker in de vergetelheid raakt.
Professor mr. dr. Lodewijk Valk, hoogleraar strafrecht, benadrukt terecht dat een vonnis altijd gebaseerd moet zijn op feiten en niet op veronderstellingen. Het is van essentieel belang dat we ons niet laten misleiden door de herhaalde verkondigingen van valse aannames, die snel de publieke sfeer binnendringen zonder enige waarheidsgetrouwe basis. Wat we nu vaak zien is dat de verspreiding van dergelijke onwaarheden via sociale media een kunstvorm is geworden, waarbij roddels en verdraaiingen van de waarheid als feiten worden gepresenteerd, zonder dat ze ooit op enige concrete waarneming zijn gebaseerd.
Het is niet alleen een juridische kwestie, maar ook een morele. De samenleving kan niet gedijen wanneer we meningen als feiten beschouwen, wanneer we de waarheid verdraaien om politieke of persoonlijke belangen te dienen. De wetgever heeft duidelijk bepaald dat alleen verklaringen die voortkomen uit directe waarneming relevant zijn. Het is van cruciaal belang dat we als samenleving deze basisprincipes van gerechtigheid handhaven. Wanneer de waarheid verdraaid wordt voor persoonlijk gewin, wanneer meningen zonder bewijs als waarheden worden gepresenteerd, ondermijnt dit de fundamenten van rechtvaardigheid en de eer van onze samenleving.
De recente uitingen van “ik denk”, “ik vermoed” of “ik ben van mening”, die worden gepresenteerd als absolute waarheden, tonen aan dat we ons moeten verzetten tegen de verleiding van gemakzuchtige en schadelijke oordelen. Deze vormen van huichelarij hebben niet alleen invloed op individuen, maar ook op onze samenleving als geheel. Het publieke debat wordt verstoord door misinformatie, wat uiteindelijk leidt tot verdeeldheid en wantrouwen.
Het is nu meer dan ooit nodig om als natie te waken over de normen en waarden die ons binden. We moeten ons verzetten tegen de oprukkende cultuur van hypocrisie, waarin meningen en vermoedens de plaats innemen van feiten en waarheid. Suriname verdient een samenleving waarin recht, respect voor de waarheid, en de bescherming van iemands eer centraal staan. We mogen niet toestaan dat valse beschuldigingen de publieke opinie domineren en ons ethisch kompas verleggen. Het is tijd om ons te verzetten tegen de verleiding van misinformatie en op te staan voor wat ons als land werkelijk sterk maakt: eerlijkheid, integriteit en respect voor de waarheid.
Suriname verdient beter dan een samenleving die haar waarheid verruilt voor de vergankelijke kracht van valse oordelen. Laten we onze normen en waarden verdedigen, onze maatschappelijke integriteit beschermen en ervoor zorgen dat onze natie niet ten onder gaat aan de verleiding van onwaarheid. Het is tijd voor een collectieve waakzaamheid om de fundamenten van gerechtigheid en waarheid te bewaren voor de toekomst van ons land. Het is tijd om af te rekenen met de politieke hypocrisie die de huidige coalitie kenmerkt. Leiders verkondigen waarden die ze zelf niet naleven en tonen loyaliteit aan de macht, gedreven door angst en persoonlijk gewin. Dit ondermijnt het vertrouwen in politieke instellingen en zaait twijfel over de legitimiteit van verkiezingen. Het is hoog tijd dat we politici verantwoordelijk houden voor hun woorden en daden.
