De Oekraïense president Volodymyr Zelensky is bereid een grondstoffendeal met de Verenigde Staten te ondertekenen. Dat heeft de Amerikaanse president Donald Trump aangekondigd tijdens een toespraak tot het Congres.
In zijn bijna twee uur durende speech – volgens The New York Times de langste presidentiële toespraak ooit in het Congres – onthulde Trump dat hij eerder op de dag een belangrijke brief van Zelensky had ontvangen.
Volgens Trump geeft de Oekraïense president in de brief aan zo snel mogelijk aan de onderhandelingstafel te willen plaatsnemen. “Niemand wil liever vrede dan de Oekraïners,” citeerde Trump uit de brief. Hoewel Trump benadrukte dat hij Zelensky’s boodschap waardeerde, liet hij in het midden wat de VS nu precies van plan is met de deal. “Het is tijd om deze gekte en het doden te stoppen. Als je deze oorlog wil beëindigen, moet je met beide kanten praten”, stelde hij.
Diplomatiek conflict en opschorting militaire steun
De mogelijke overeenkomst komt enkele dagen na een hoogopgelopen conflict tussen Trump en Zelensky. Afgelopen vrijdag zou de Oekraïense president in het Witte Huis de grondstoffendeal ondertekenen, maar het gesprek met Trump en vicepresident J.D. Vance liep uit op een diplomatieke rel. Trump verweet Zelensky ondankbaarheid, waarna de ondertekening werd geannuleerd en de Oekraïense leider werd verzocht het Witte Huis te verlaten.
Kort daarna vloog Zelensky naar Londen, waar hij deelnam aan een Oekraïnetop met Europese leiders. Ondertussen kondigde Trump aan dat de VS alle militaire steun aan Oekraïne zou stopzetten. Over dat besluit repte hij verder niet in zijn toespraak.
Oekraïne beschikt over aanzienlijke reserves aan kritieke grondstoffen, die van groot economisch en strategisch belang zijn. Volgens een VN-rapport herbergt het land vijf procent van de wereldwijde reserves van zeldzame mineralen die essentieel zijn voor industrieën en de energietransitie. Echter, een groot deel van deze grondstoffen bevindt zich in door Rusland bezet gebied. The New York Times schat dat deze regio’s goed zijn voor ongeveer 66 procent van Oekraïnes potentiële inkomsten uit deze sector.
Met de recente ontwikkelingen lijkt Zelensky erop gebrand de relatie met de VS te herstellen. Hij prees het “sterke leiderschap” van Trump en zoekt actief toenadering tot Washington. Of de grondstoffendeal daadwerkelijk wordt ondertekend en welke voorwaarden eraan verbonden zijn, blijft vooralsnog onduidelijk.