Sinds de democratische hervormingen van 1987 heeft Suriname meerdere regeringen gekend, maar geen enkele is erin geslaagd het ministerie van Sociale Zaken en Volkshuisvesting (SoZaVo) te transformeren tot een effectief en wetenschappelijk onderbouwd instrument tegen armoede. Het huidige sociale beleid, gekenmerkt door Bazo-kaarten en onvermogenkaarten, functioneert meer als een lapmiddel dan als een duurzame oplossing. De vraag is: waarom is het nog steeds niet mogelijk om armoedebestrijding strategisch en doelgericht aan te pakken?
De Gebrekkige Aanpak van Sociale Hulp
Momenteel wordt sociale hulp vaak ad hoc verleend, zonder een structureel systeem dat de juiste mensen op het juiste moment bereikt. Er ontbreekt een wetenschappelijke benadering waarbij data-analyse, onderzoek en continue evaluatie centraal staan. In plaats van een effectief armoedebeleid te ontwikkelen, wordt SoZaVo te vaak ingezet als politiek instrument, waarbij hulpafhankelijke burgers een loyaliteitsband krijgen met politieke partijen. Dit systeem houdt mensen arm en afhankelijk, in plaats van hen perspectief te bieden.
Wat Werkt in Andere Landen?
Verschillende landen hebben laten zien dat een slimme, datagestuurde aanpak armoede aanzienlijk kan verminderen:
1. Brazilië – Bolsa Família
Dit programma koppelt sociale bijstand aan voorwaarden zoals scholing en gezondheidszorg. Gezinnen ontvangen financiële steun, maar moeten hun kinderen naar school laten gaan en zorgen voor vaccinaties en medische controles.
2. Nederland – Participatiewet
De focus ligt op activering: mensen met een uitkering worden begeleid naar werk, scholing of vrijwilligerswerk. Er wordt maatwerk geleverd op basis van individuele capaciteiten en omstandigheden.
3. Estland – Digitale Overheid
Door een geavanceerd digitaal systeem kunnen instanties in één oogopslag zien welke hulp nodig is en voor hoe lang. Hierdoor wordt hulp efficiënt en transparant verleend.
Wat Moet Suriname Anders Doen?
Om van een politiek gestuurd sociaal beleid naar een wetenschappelijk onderbouwde aanpak te gaan, zijn de volgende stappen noodzakelijk:
1. Data en Onderzoek als Basis
Er moet een nationaal armoederegister komen waarin inkomensgegevens, gezinsgrootte en werkstatus worden bijgehouden. De Anton de Kom Universiteit en andere onderzoeksinstituten kunnen helpen met analyses om beleid continu te verbeteren.
2. Gerichte en Tijdelijke Hulp
Sociale steun moet geen permanente hand-out zijn, maar gekoppeld worden aan een traject richting financiële onafhankelijkheid. Bijvoorbeeld: bijstandsontvangers krijgen begeleiding in budgetbeheer en werkvaardigheden.
3. Een ‘Hengel’ in Plaats van Vis
In plaats van alleen geld geven, moet SoZaVo investeren in coaching, budgetbegeleiding, vakopleidingen en ondernemersprogramma’s.
4. Infrastructuur in Kansarme Wijken
Armoedebestrijding begint niet alleen bij mensen, maar ook bij de omgeving. Basisvoorzieningen zoals fatsoenlijke wegen, straatverlichting en veilige speelplekken zorgen ervoor dat gezinnen meer kansen krijgen.
5. Stop Cliëntelisme
Het ministerie mag geen politieke speeltuin blijven. Sociale steun moet transparant, controleerbaar en niet afhankelijk zijn van partijloyaliteit.
Suriname heeft de kans om van SoZaVo een krachtig instrument voor armoedebestrijding te maken, maar dat vergt een omslag in denken. Geen los geld strooien, maar investeren in mensen. Geen politieke afhankelijkheid creëren, maar zelfredzaamheid stimuleren. Geen willekeurige hulp, maar wetenschappelijk onderbouwd beleid. Alleen zo kan Suriname uit de vicieuze cirkel van armoede en afhankelijkheid breken.
Wayne Telgt